Thời đại Khai sáng – Cách mạng Pháp 1789 (2)
Phần 2: Nguyên nhân xã hội, văn hóa, tư tưởng
Biên soạn: Tôn Thất Thông – Hiệu đính: Hoàng Lan Anh
Trong phần một, chúng ta đã khảo sát ba nguyên nhân chính trị, kinh tế và tài chính, vốn dĩ là những ngòi nổ làm cách mạng bùng phát. Giờ đây, chúng ta khảo sát những nguyên nhân sâu xa hơn. Trước hết là sự xung đột quyền lợi giữa các giai cấp, vốn đã âm ỉ từ một thời gian rất dài, và trong bối cảnh trào lưu khai sáng đang lên đến đỉnh điểm, sự xung đột đó đã trở thành ý thức chính trị sống động và làm sống dậy niềm khao khát về một sự chuyển hóa sâu rộng mang tính biến đổi hệ hình. Sau đây là ba nguyên nhân sâu xa mang tính quyết định để làm phát sinh cuộc cách mạng 1789.
Xem tiếp Video:
Thời đại Khai sáng – Cách mạng Khoa học bắt đầu như thế nào?
Tác giả: Tôn Thất Thông, tháng 10/2024
Trong thời đại khai sáng, triết gia khám phá những khoa học mới, và tất cả để phục vụ cho con người làm chủ thiên nhiên và môi trường sống chung quanh. Dùng thuật ngữ của David Hume, khai sáng là thời đại của “những khoa học đạo đức” mới mẻ: Xã hội học, tâm lý học, kinh tế chính trị học và giáo dục hiện đại (Sử gia Peter Gay).
Xem tiếp Video:
Bước đi đầu tiên: Tự do Tư tưởng
Tác giả: Tôn Thất Thông, tháng 4/2024
Nếu trong kinh tế, tự do kinh doanh là gốc rễ của sự tăng trưởng phồn vinh, thì trong triết học và các lĩnh vực nghiên cứu khác, tự do tư tưởng là cội nguồn của mọi sáng tạo và là nguồn cảm hứng tạo nên sáng kiến để canh tân, đưa xã hội đến tiến bộ.
Xin mời xem Video trên Youtube:
Khai sáng là gì?
Tác giả: Tôn Thất Thông
Sau hai kỳ thảo luận về các vấn đề tổng quát, hôm nay, chúng ta bắt đầu khảo sát các biến cố lịch sử cụ thể và các nhân vật cụ thể trong thời đại khai sáng. Nhưng trước hết, chúng ta hiểu “Khai sáng là gì?”. Đó là một câu hỏi vô cùng quan trọng trong nền triết học hiện đại. Hôm nay, chúng ta thử trả lời câu hỏi đó.
[Đọc tiếp trên Diễn Đàn Khai Phóng]
Hoặc xem Video trên Youtube:
Xung lực nào khởi động trào lưu khai sáng
Tác giả: Tôn Thất Thông
Nguồn gốc dẫn đến trào lưu khai sáng ở mỗi vùng mỗi khác. Tuy nhiên, trên bình diện rộng ở lục địa châu Âu, trào lưu khai sáng ở các vùng đều có chung một xuất phát điểm giống nhau, ấy là phản ứng tâm lý của sự khủng hoảng về ba niềm tin: đối với chính trị, với tôn giáo và đối với chính bản thân mình.
[Xem tiếp trên Diễn Đàn Khai Phóng]
Hoặc xem Video trên Youtube:
Thời đại Khai sáng – Bài học nào có ích cho chúng ta?
Thời đại Khai sáng – Khái niệm tổng quát
(Bài học nào có ích cho chúng ta hôm nay?)
Tác giả: Tôn Thất Thông
Sau một thời gian dài chuẩn bị, chúng tôi đã viết xong một loạt bài về trào lưu khai sáng để dàn dựng làm video cho Youtube. Loạt bài này mới viết sau này, đồng thời kèm thêm một số bài đã đăng trong thời gian qua, nay bổ sung và cập nhật. Các videos sẽ được lần lượt đăng trong những tháng tới. Xin giới thiệu bài thứ nhất:
Xem trên báo mạng Diễn Đàn Khai Phóng
Xem video trên Youtube:
300 năm Adam Smith: Đạo đức và tư lợi
Tác giả: Heinz Welsch – Frankfurter Rundschau 1/6/2023.
Người dịch: Tôn Thất Thông
Adam Smith và những thách thức của thế kỷ 21. Một cái nhìn về tính thời sự trong tác phẩm của kinh tế gia và triết gia xứ Tô Cách Lan (Scotland).
Bản chất của chủ nghĩa tân tự do
Tác giả: Pierre Bourdieu, Giáo sư Học viện Pháp quốc
Người dịch: Phạm Như Hồ
Chủ nghĩa tân tự do là gì? Một chương trình phá hủy các cấu trúc tập thể có khả năng cản trở logic của thị trường thuần túy.
Diễn Đàn Khai Phóng 