Tiết 3 – Đạo, Bài 1
Tác giả: ITÔ JINSAI
Người dịch: Nguyễn Sơn Hùng
Đạo giống như con đường (lộ), là phương tiện để con người“qua lại” (vãng lai, lưu thông). Do đó, âm và dương thay nhau lưu chuyển gọi là đạo trời (thiên đạo). Cương và nhu cần nhau (tương tu) gọi là đạo của đất (địa đạo). Nhân và nghĩa “được thực hiện chung” (hoặc “đi chung nhau”hoặc “gộp cả hai lại”)(tương hành) gọi là đạo của con người hoặc đạo làm người (nhân đạo). Đạo của tất cả các thứ này đều lấy nghĩa là “qua lại”.
Bước đi đầu tiên: Tự do Tư tưởng
Tác giả: Tôn Thất Thông, tháng 4/2024
Nếu trong kinh tế, tự do kinh doanh là gốc rễ của sự tăng trưởng phồn vinh, thì trong triết học và các lĩnh vực nghiên cứu khác, tự do tư tưởng là cội nguồn của mọi sáng tạo và là nguồn cảm hứng tạo nên sáng kiến để canh tân, đưa xã hội đến tiến bộ.
Xin mời xem Video trên Youtube:
Kant và thời sự ngày nay
Tác giả: Marcus Willaschek
Phỏng vấn và biên tập: Ralf Neukirch và Philipp Oehmke
Biên dịch: Tôn Thất Thông
TRÒ CHUYỆN SPIEGEL: Immanuel Kant đã ra đời cách đây 300 năm vào ngày thứ hai tuần này. Triết gia Marcus Willaschek giải thích, ý tưởng của Kant về mệnh lệnh thiết yếu có thể giúp gì trong thế giới đầy xung đột ngày nay, và đâu là chỗ sai của triết gia.
Cái chết dần dần của sông Mê Kông
Tác giả: Maria Stöhr, Spiegel số 17/2024
Người dịch Nguyễn Hàn Giang
ĐÔNG NAM Á: Các con đập và cuộc khủng hoảng khí hậu đang ảnh hưởng đến một trong những con sông dài nhất thế giới. Sông đã nuôi sống hàng triệu người, nhưng hệ sinh thái của nó đang bị đe dọa. Dòng sông có thể được cứu chữa không?
Tiết 9 – Tâm Tứ Đoan
Tác giả: ITÔ JINSAI (*)
Người dịch: Nguyễn Sơn Hùng
Lời thưa trước
Người dịch chọn tiết “Tâm tứ đoan” để mở đầu loạt bài giới thiệu chi tiết nội dung của sách “Ngữ Mạnh Tự Nghĩa” của Itô Jinsai (Y Đằng Nhân Trai). Trong tác phẩm tác giả ghi tên là Itô Itei (Y Đằng Duy Trinh), tên hiệu lúc sáng tác nhưng ở đây ghi tên hiệu sau cùng của ông để quý độc giả dễ tìm hiểu tra cứu thêm.
Mỹ châm thêm lửa ở Trung Đông
Tác giả: Stephen M. Walt (Foreign Policy)
Người dịch: Nguyễn Phú Lộc
Israel đang ngày càng gặp nguy hiểm nhưng trách nhiệm nằm ở Washington nhiều hơn là ở Tehran.
Khai sáng là gì?
Tác giả: Tôn Thất Thông
Sau hai kỳ thảo luận về các vấn đề tổng quát, hôm nay, chúng ta bắt đầu khảo sát các biến cố lịch sử cụ thể và các nhân vật cụ thể trong thời đại khai sáng. Nhưng trước hết, chúng ta hiểu “Khai sáng là gì?”. Đó là một câu hỏi vô cùng quan trọng trong nền triết học hiện đại. Hôm nay, chúng ta thử trả lời câu hỏi đó.
[Đọc tiếp trên Diễn Đàn Khai Phóng]
Hoặc xem Video trên Youtube:
Tại sao DƯƠNG MINH HỌC ảnh hưởng mạnh đến các chí sĩ Nhật Bản thời Minh Trị duy tân? Bài 2
Tác giả: UCHIMURA Kanzô
Dịch sang tiếng Nhật: Suzuki Norihisa
Dịch sang tiếng Việt: Nguyễn Sơn Hùng
Trong bài này giới thiệu cụ thể ảnh hưởng của Dương Minh học đối với một nhân vật rất quan trọng của Minh Trị Duy Tân, đó là Saigô Takamori. Nhân vật này được Kanzô chọn làm nhân vật đầu tiên của 5 nhân vật tiêu biểu của Nhật Bản trong tác phẩm Những Người Nhật Bản Tiêu Biểu của ông.
Nhà triết học Yuval Harari nói về Israel
Người phỏng vấn: Nicola Abé, Tháng 3/2024
Người dịch: Nguyễn Hàn Giang
“Như thể mọi người đang thu gom những gói hàng chứa đựng sự tức giận của họ và gửi chúng đến Trung Đông.”
Có thể cứu vãn thế giới được không? Tại đây, nhà sử học Israel Yuval Noah Harari nói về cuộc chiến ở quê ông, ảnh hưởng của Trung Quốc và Nga, và khuyên châu Âu những gì.
Xung lực nào khởi động trào lưu khai sáng
Tác giả: Tôn Thất Thông
Nguồn gốc dẫn đến trào lưu khai sáng ở mỗi vùng mỗi khác. Tuy nhiên, trên bình diện rộng ở lục địa châu Âu, trào lưu khai sáng ở các vùng đều có chung một xuất phát điểm giống nhau, ấy là phản ứng tâm lý của sự khủng hoảng về ba niềm tin: đối với chính trị, với tôn giáo và đối với chính bản thân mình.
[Xem tiếp trên Diễn Đàn Khai Phóng]
Hoặc xem Video trên Youtube:
Diễn Đàn Khai Phóng 