Thăng trầm của Maya – bài học về môi trường (P2)
Những thành quả khoa học của Maya
Tác giả: Tôn Thất Thông
Tóm tắt: Trong phần một (xem ở đây, có kèm video), chúng ta đã có một cái nhìn sơ lược về lịch sử thăng trầm của Maya. Trình độ văn minh và các sự kiện lịch sử Maya được các giáo sĩ và học giả ghi chép cẩn thận trong các văn thư. Tiếc là trong hàng vạn kinh văn đó, chỉ còn sót lại bốn văn tự còn tồn tại và được lưu giữ cẩn thận. Từ bốn văn tự đó, chúng ta xem thử Maya đã có những thành quả khoa học nào, từ đó so sánh sơ bộ với văn minh thế giới đương thời. Việc phân tích nguyên do của sự suy tàn được dời lại vào phần 3, sẽ lên mạng tuần sau.
Thiên mệnh của con người
Thiên mệnh của con người – Dân chủ chân thật là thế nào?
Tác giả: Matsushita Kônosuke
Người dịch : Nguyễn Sơn Hùng
Theo quy luật tự nhiên, con người được ban phú cho thiên mệnh chi phối vạn vật. Khi trí tuệ con người phát huy đúng thiên mệnh này, vạn vật sẽ tuân theo chi phối của con người.
Để phát huy đúng trí tuệ con người cần phải tập trung chúng trí. Chúng trí là trí tuệ tối cao của xã hội con người có thể đạt được, chúng trí là đỉnh cao trí tuệ của thời đại lúc đó.
Mọi người cần phải cùng nhau tự giác thiên mệnh con người, tập trung chúng trí và nâng cao hơn. Chính trị, kinh tế vận doanh bằng chúng trí cao sẽ đem xã hội đến phồn vinh.
Vành Đai và Con Đường đe dọa sự biến đổi khí hậu
Tác giả: ISABEL HILTON, Yale Environment 360, 3 THÁNG 1, 2019
Người dịch: Lê Nguyễn
Nguồn: How China’s Big Overseas Initiative Threatens Global Climate Progress
Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc là một kế hoạch cơ sở hạ tầng khổng lồ có thể biến đổi nền kinh tế của các quốc gia trên thế giới. Nhưng với việc tập trung vào các nhà máy nhiệt điện than, nỗ lực này có thể xóa bỏ mọi cơ hội giảm lượng khí thải và đẩy thế giới vào thảm họa biến đổi khí hậu.
Thăng trầm của Maya – Bài học về môi trường (P1)
Tổng quan về lịch sử Maya, có video
Tác giả: Tôn Thất Thông
Ai có một ít quan tâm đến văn hóa cổ châu Mỹ La-Tinh chắc hẳn đã biết đến Maya. Đó là một dân tộc lạ kỳ, đã phát triển văn minh rất cao từ những năm trước Công Nguyên, nhưng rồi suy tàn một cách bí ẩn. Về thiên văn, Maya với kiến thức chính xác về thuyết nhật tâm (Heliocentrism) đã đi trước châu Âu hơn 1500 năm. Về toán học, họ có một hệ thống số độc đáo bao gồm cả số 0, vốn dĩ là thành tố quan trọng hàng đầu trong toán học hiện đại. Để so sánh: châu Âu hơn 1000 năm sau, đến thế kỷ 12 mới biết sử dụng số 0 để tích hợp vào hệ thống thập phân hôm nay. Nhưng nguyên do nào đã khiến Maya lặp lại chu kỳ hưng thịnh rồi thoái trào nhiều lần trong lịch sử? Chúng ta học được gì từ bài học Maya?
Đã đi rồi mà thế giới không quên
(CHIẾC BÓNG ĐỔ DÀI CỦA TRUMP VÀ BƯỚC ĐƯỜNG CÙNG CỦA UY TÍN MỸ)
Tác giả: JONATHAN KIRSHNER, Foreign Affairs, March/April, 2021
Người dịch: Trần Ngọc Cư
Trong bài giảng đầu tiên của bất cứ phần dẫn nhập nào về lớp quan hệ quốc tế, sinh viên thường được cảnh báo về những hậu quả thô bạo của tình trạng hỗn loạn quốc tế. Chính trị thế giới, họ được cho biết, là một hệ thống tự lực cánh sinh: trong trường hợp không có một thẩm quyền toàn cầu để thực thi các luật lệ, không có gì đảm bảo rằng hành vi của những nước khác — đôi khi, những nước khác nguy hiểm và thâm độc — sẽ được kềm chế. Với sự sống còn của mình có thể bị đe dọa, các quốc gia phải lường trước khả năng xấu nhất về thế giới bên ngoài, lập kế hoạch và hành xử tương ứng.
Thành công của làm người là gì?
Tác giả: Matsushita Kônosuke
Người dịch: Nguyễn Sơn Hùng
Ở mỗi con người, trời ban phú cho sinh mệnh lực khác nhau. Phát huy được thiên phận này là thành công làm người.
Thành công làm người không liên quan gì đến địa vị xã hội. Bởi vì tùy theo người, nội dung thành công sẽ khác đi.
Mọi con người chúng ta cần phải giúp lẫn nhau phát hiện thiên phận của nhau(1)bằng tâm tự nhiên để thành công làm người.
Chúc mừng Xuân Tân Sửu
Năm nay DĐKP không có sớ táo quân, cũng không có bài khai bút đầu xuân, cho nên xin gởi tặng quí độc giả một video êm đềm để thư giãn ba ngày tết. Video sẽ dẫn quí vị về cố đô Huế, đi dọc theo bờ sông Hương thăm đền đài lăng tẩm, di tích lịch sử cổ 400 năm, lên tả ngạn thăm Hoàng Thành, sang hữu ngạn ngắm các tụ điểm văn hóa cổ trên dưới 200 năm, rồi ra ngoại thành xuôi về nam thưởng thức thiên nhiên, sông nước, văn hóa tâm linh… Cùng đi trên chuyến du hành sẽ có Dương Thiệu Tước, Mai Hương và Hà Thanh…
Hy vọng rằng, sau khi xem xong quí bạn sẽ nao nức một lần thăm Huế. Vui thay.
Xin mời:
.
Ngọn đồi ta leo
Tác giả: Amanda Gorman – The hill we climb
Chuyển ngữ: Tôn Thất Mậu
Một sớm mai thức dậy
Ta phân vân tự hỏi:
Ánh sáng tìm đâu ra
Trong đêm đen bất tận…
Vùng biển quan trọng nhất thế giới
Câu chuyện về “ tứ ma” ở Biển Đông
Tác giả: Daniel Yergin, The Atlantic, December 15, 2020
Người dịch: Lê Nguyễn
Biển đông là vùng biển quan trọng nhất đối với kinh tế thế giới, ít nhất một phần ba của thương mại toàn cầu phải thông qua con đường hàng hải này. Đây cũng là vùng nước nguy hiểm nhất , nơi mà quân đội Hoa Kỳ và Trung Quốc có thể dễ dàng va chạm.
Diễn Đàn Khai Phóng 