Trang chủ » Kinh tế » Nghiên cứu Kinh tế » Nghiên cứu Kinh tế thế giới
Category Archives: Nghiên cứu Kinh tế thế giới
Bản chất của chủ nghĩa tân tự do
Tác giả: Pierre Bourdieu, Giáo sư Học viện Pháp quốc
Người dịch: Phạm Như Hồ
Chủ nghĩa tân tự do là gì? Một chương trình phá hủy các cấu trúc tập thể có khả năng cản trở logic của thị trường thuần túy.
Giới thiệu sách hay: Kinh tế Nhật Bản – Giai đoạn phát triển thần kỳ 1955-1973
Người giới thiệu: Hà Dương Tường
Tác giả Trần Văn Thọ tập trung trình bày, “để cung cấp một tham khảo cho những bàn luận về mục tiêu năm 2045 của Việt Nam”, “bàn luận” mà tác giả đã phác hoạ vài nét, đặt mục tiêu là “làm thay đổi Việt Nam, thay đổi diện mạo Việt Nam trên trường quốc tế và thay đổi hẳn cuộc sống của người Việt Nam cả chất và lượng” trong 4.000 ngày, từ đầu năm 2020 đến cuối năm 2030, một mục tiêu theo ông là có thể thực hiện được, “nếu có chiến lược, chính sách đúng đắn, kèm theo là những cải cách cần thiết”.
Paul A. Samuelson, nhà kinh tế tổng quát cuối cùng
Tác giả: Gilles Dostaler
Người dịch: Huỳnh Thiện Quốc Việt
Là nhà kinh tế sớm phát triển, có nhiều bài viết và là nhà kinh tế tổng quát, Paul A. Samuelson đã biến đổi cách thức làm kinh tế từ giữa thế kỷ XX, bằng việc hình thức hóa, thông qua toán học, tất cả các lãnh vực của lý thuyết. Paul Samuelson luôn là người ủng hộ nhà nước phúc lợi và một chủ nghĩa can thiệp quan trọng.
Thời đại khai sáng và cách mạng kinh tế (P3)
Adam Smith đặt nền móng cho kinh tế học cổ điển
Tác giả: Tôn Thất Thông
Người ta có thể nói về Adam Smith mà không sợ bị phản đối, rằng với một tác phẩm duy nhất, người Tô Cách Lan cô đơn này đã đóng góp cho phúc lợi loài người nhiều hơn tất cả những lãnh đạo quốc gia và những nhà lập pháp tên tuổi mà lịch sử đã ghi nhận trước đây (Sử gia Anh Henry Thomas Buckle).
Chủ nghĩa tư bản, không có đối thủ
Tác giả: Branko Milanovic
Người dịch từ Anh sang Pháp: Baptiste Mylondo
Người dịch từ Pháp sang Việt: Thái Thị Ngọc Dư
Từ khi Chiến tranh lạnh kết thúc, chủ nghĩa tư bản không còn đối thủ nữa. Tuy nhiên, nó bị tách thành hai loại: một chủ nghĩa tư bản tự do dựa trên tài năng do Mỹ dẫn đầu, và một chủ nghĩa tư bản chính trị do Trung quốc dẫn đầu. Không chỉ là hai Quốc gia, đó là hai mô hình ngày nay đang đối đầu nhau trong một cuộc chiến thu hút ảnh hưởng. Theo Branko Milanovic, trong hai chủ nghĩa đó, chủ nghĩa nào điều hành tốt nhất những bất bình đẳng về thu nhập và các cơ cấu giai cấp sẽ được ưa thích nhất.
Trường phái cổ điển
Tác giả: Walter Eltis
Dịch từ Anh sang Pháp: Claude Jessua
Dịch từ Pháp sang Việt: Nguyễn Đôn Phước
Trường phái cổ điển ra đời vào thế kỉ XVIII. Adam Smith (1723-1790) đã trình bày trạng thái đầy đủ nhất của kinh tế học chính trị của ông trong Của cải cuả các dân tộc vào năm 1776, nhưng một số lớn những mệnh đề cơ bản của ông trước đấy đã được xác lập ở Pháp. Tiếp đó lập luận của Smith đã được Thomas R. Malthus (1766-1834), David Ricardo (1772-1823) và John Stuart Mill (1806-1832) tại Anh và Jean-Baptiste Say (1767-1832) phát triển. Một phần lớn phân tích kinh tế của Karl Marx (1818-1883) cũng mang tính cổ điển.
Thời đại khai sáng và cách mạng kinh tế (P2)
(II) Bước đường dẫn đến chủ nghĩa tự do
Tác giả: Tôn Thất Thông
Giới thiệu: Trong phần 1 (xem ở đây), chúng ta đã lướt qua lịch sử kinh tế châu Âu, từ tình trạng hoạt động kinh tế hỗn loạn thiếu đường lối, bước qua học thuyết trọng thương suốt một thời gian dài và sau cùng được thay thế bởi tư tưởng trọng nông. Mặc dù học thuyết trọng nông không tồn tại lâu, nhưng những nguyên lý căn bản của nó đã tạo ra những xung lực đầu tiên thôi thúc việc thiết lập chính sách kinh tế mà sau này chúng ta gọi là kinh tế thị trường tự do. Bước chuyển tiếp đó được vị học giả người Tô Cách Lan thiết kế và hoàn tất, mở đầu cho một thời kỳ phát triển mới khi loài người bước vào kỷ nguyên công nghiệp.
Trung Quốc: Kinh tế thần kỳ, còn tích lũy tài sản ròng ra sao?
Michael Beckley – Đại học Tufts, Massachusetts, Hoa Kỳ và Viện Nghiên Cứu American Enterprise Institute, 13 December 2019
Người dịch : Lê Nguyễn
Tóm lược: Bài viết này đã có từ năm 2019, nhưng nội dung vẫn còn giá trị giúp chúng ta hiểu rõ thêm về Trung Quốc. Tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc trong suốt ba thập kỷ qua thật là ngoạn mục. Nhưng vỏ bọc cho tỷ lệ tăng trưởng hai con số đó chỉ khéo che chắn cho các chi phí quốc gia tiềm ẩn còn phải trả của Trung Quốc, đó chính là những lý do làm hạn chế khả năng giúp Trung Quốc thu hẹp khoảng cách về độ giàu có giữa hai nước. Trung Quốc đã đạt được mức tăng trưởng cao với chi phí cao, và bây giờ chi phí tăng lên trong khi tốc độ tăng trưởng đang chậm lại. Những dữ liệu mới dùng để tính toán bao gồm hết các chi phí này cho thấy Hoa Kỳ giàu hơn Trung Quốc nhiều lần, và khoảng cách có thể đang tăng lên hàng nghìn tỷ đô la mỗi năm.
Cử tri bầu Donald Trump và sự suy giảm của nền công nghiệp chế tạo Hoa Kỳ
Tác giả: WILLIAM B. BONVILLIAN, Giáo Sư MIT
Người dịch: Lê Nguyễn
Tóm lược: Bài viết này ra đời cách đây đã hơn bốn năm, nhưng nội dung của nó vẫn còn nguyên giá trị. Là một học giả về công nghiệp sản xuất chế tạo Mỹ, tác giả cho chúng ta thấy một số vấn đề của xã hội Hoa Kỳ qua phân tích về sự suy giảm của lĩnh vực này cũng như liên hệ của nó đến sự xuất hiện của Donald Trump. Lĩnh vực công nghiệp sản xuất chế tạo Hoa Kỳ đã không được đánh giá đúng mức bởi các lý thuyết kinh tế thiếu trải nghiệm thực tế. Lĩnh vực này khi tương tác với thị trường thương mại toàn cầu nhất là với thị trường Trung Quốc, đã phải chịu đựng sức ép rất lớn bởi chính sách tân trọng thương (neo-mercantilism) và thương mại kiểu lợi ích quốc gia (nationalism) chỉ nhằm đạt được lợi ích riêng chứ không vì sự thịnh vượng chung toàn cầu theo nghĩa thương mại để cùng có lợi. Hoa Kỳ có thể sẽ rút ra được kinh nghiệm và điều chỉnh cho lĩnh vực này vì nó có thể tạo cộng hưởng với các yếu tố khác như kỳ thị chủng tộc, gây ra hậu quả chính trị rất lớn. Mặc dù nhiệm kỳ Trump sắp chấm dứt, nhưng những nguyên do đưa đến hiện tượng Trump vẫn còn hiện hữu, và nếu chính phủ mới không giải quyết rốt ráo, nó có thể sẽ trở lại sau này. Kinh nghiệm này không chỉ có giá trị cho Hoa Kỳ, mà cho mọi quốc gia công nghiệp.
Thời đại khai sáng ở châu Âu (1)
Tìm nguồn gốc của trào lưu khai sáng
Tác giả: Tôn Thất Thông
DĐKP giới thiệu: Không có một thời đại nào trong lịch sử tư tưởng loài người cho đến hôm nay lại mang tính thời sự, đồng thời gây ra nhiều giải thích khác nhau thậm chí mâu thuẩn nhau như thời đại khai sáng. Nhưng dù với xu hướng nào, cũng không ai nghi ngờ rằng, thế giới hiện đại như chúng ta thấy hôm nay được bắt đầu bằng những thành quả của thời đại đó. Đối với người Việt Nam, trong bối cảnh văn hóa và tư tưởng còn thuộc độc quyền nhà nước và nguồn tin tức về lịch sử văn minh phương Tây còn hạn chế, việc tìm hiểu thời đại khai sáng lại càng thú vị hơn. Cho đến cuối năm 2019, chúng tôi sẽ phổ biến chừng 10 bài về đề tài này. Xin giới thiệu với độc giả bài đầu tiên và mong được đón nhận nhiều góp ý, phê bình của độc giả.
Diễn Đàn Khai Phóng 