Trang chủ » Nghiên cứu Tư tưởng
Category Archives: Nghiên cứu Tư tưởng
Chừng mực
Tác giả: Cao Huy Thuần
… cái gì quan trọng trong bất cứ chính thể nào, dù dân chủ hay không, không hẳn là những nguyên tắc thành văn mà chính là những nguyên tắc bất thành văn, nghĩa là những yếu tố văn hóa. Hơn cả lý thuyết, học thuyết, chương trình, cương lĩnh giấy trắng mực đen, một thái độ, một đầu óc, một lối sống trong xã hội, một cách đối xử giữa người với người, những yếu tố văn hóa đã un đúc sẵn từ trước ấy, bàng bạc trong không gian chính trị, ảnh hưởng lên cách hành xử quyền lực khiến cùng một chế độ chính trị như nhau trên nguyên tắc, mà nơi này kết quả tốt xấu khác nơi kia, cùng khuôn mà khác dấu.
Từ độc quyền triết học thời trung cổ…
Từ độc quyền triết học thời trung cổ, nghĩ về độc quyền văn hóa và tư tưởng ngày nay: Hậu quả và biện pháp phản kháng.
Tác giả: Tôn Thất Thông
Tóm tắt: Bài tiểu luận này trước hết sẽ trình bày quá trình hình thành tình trạng độc giáo và độc quyền nghiên cứu triết học trong thời trung cổ châu Âu. Tiếp đó chúng ta xem xét những hậu quả tai hại nào xảy đến cho châu Âu vì chế độ độc quyền đó. Mỗi tiểu mục sẽ có vài so sánh với chế độ độc quyền về văn hóa và tư tưởng tại Việt Nam để chúng ta nhìn thấy sự liên hệ. Hậu quả nghiêm trọng của chính sách độc quyền tư tưởng lên văn minh nhân loại được phác họa qua một trường hợp điển hình trong việc nghiên cứu khoa học tự nhiên vào thế kỷ 16. Cuối cùng, chúng ta khảo sát rất sơ lược lộ trình có thể đưa đến tình trạng giải phóng tư tưởng để chống lại chính sách độc quyền.
[Đọc tiếp: Thời Đại Mới tháng 8.2019]
(Nếu đường link bị chặn, xin đọc ở đây hoặc xem tạm PDF ở đây)
Tại sao chủ nghĩa dân tộc tỏ ra thành công
TẠI SAO CHỦ NGHĨA DÂN TỘC TỎ RA THÀNH CÔNG VÀ TẠI SAO NÓ KHÔNG CHỊU BIẾN MẤT
Tác giả: Andreas Wimmer, “Foreign Affairs,” March/April 2019
Trần Ngọc Cư dịch
Andreas Wimmer là Giáo sư Xã hội học và Triết lý Chính trị tại Đại học Columbia và là tác giả cuốn “Xây dựng Quốc gia: Tại sao một số nước thành tựu trong khi các nước khác tan rã,” [Nation Building: Why Some Countries Come Together While Others Fall Apart.]
Thời đại khai sáng ở châu Âu (2)
Phương châm của khai sáng
Tác giả: Tôn Thất Thông
Khi thiên nhiên bóc lớp vỏ cứng để làm hiển lộ hạt mầm đã được săn sóc hết sức nâng niu – hạt mầm của xu hướng về lối tư duy tự do – thì dần dần nó sẽ trở lại tác động đến cảm xúc của toàn dân (nhờ thế mà họ sẽ từ từ trở nên có khả năng đạt đến sự tự do để hành động).
Thời đại khai sáng ở châu Âu (1)
Tìm nguồn gốc của trào lưu khai sáng
Tác giả: Tôn Thất Thông
DĐKP giới thiệu: Không có một thời đại nào trong lịch sử tư tưởng loài người cho đến hôm nay lại mang tính thời sự, đồng thời gây ra nhiều giải thích khác nhau thậm chí mâu thuẩn nhau như thời đại khai sáng. Nhưng dù với xu hướng nào, cũng không ai nghi ngờ rằng, thế giới hiện đại như chúng ta thấy hôm nay được bắt đầu bằng những thành quả của thời đại đó. Đối với người Việt Nam, trong bối cảnh văn hóa và tư tưởng còn thuộc độc quyền nhà nước và nguồn tin tức về lịch sử văn minh phương Tây còn hạn chế, việc tìm hiểu thời đại khai sáng lại càng thú vị hơn. Cho đến cuối năm 2019, chúng tôi sẽ phổ biến chừng 10 bài về đề tài này. Xin giới thiệu với độc giả bài đầu tiên và mong được đón nhận nhiều góp ý, phê bình của độc giả.
Phê bình tư tưởng của John Locke về tài sản
Tác giả: Ramiro S. Fúnez
Người dịch: Nguyễn Hoàng Nam
Các bộ luật về tài sản, từ phạm vi nội địa cho đến phạm vi quốc gia, thậm chí là phạm vi quốc tế, phần nhiều lấy cảm hứng từ những công trình chính trị của những nhà tư tưởng tự do hậu Phục Hưng như John Locke, đã đóng một vai trò quan trọng trong việc khởi xướng cuộc tranh luận giữa các quan điểm liên quan đến đề tài này. Các phân tích về nguồn cảm hứng phía sau các quan niệm đương thời về tài sản, mà đặc biệt là từ tác phẩm “Khảo luận thứ hai về Chính quyền dân sự” của John Locke, cung cấp một nền tảng nhằm hiểu rõ làm thế nào mối xung đột hiện tại, về cụ thể là sự bất công bằng trong xã hội, được khơi nguồn từ những khác biệt cơ bản hiện tại về mặt lý thuyết đã được đề cập trên những công trình trên.
Adam Smith (1723-1790) và Tác Phẩm Tài Sản của các Quốc Gia
Tác giả: Phạm Văn Tuấn
Trong công việc tìm hiểu bản chất con người, bản chất của thiên nhiên và Thượng Đế, các nhà thơ, nhà văn, nhà triết học… đã biểu lộ niềm tin của mình qua các tác phẩm. Hình ảnh của bản ngã (the self) đã thay đổi trong văn chương, chẳng hạn từ thời Shakespeare qua các giai đoạn lãng mạn và thời đại Victoria, tới chủ nghĩa cá nhân hiện tại. Cho nên muốn hiểu rõ các tác phẩm văn học, cần phải hiểu thêm các tư tưởng triết học, các khuynh hướng trí thức quan trọng qua nhiều thế kỷ.
