Học thuyết Wolfowitz đã định hình quan điểm của Putin như thế nào
Tác giả: Sameed Basha
Người dịch: Daniel Trần
DĐKP giới thiệu: Việc Nga xua quân vào một quốc gia đã độc lập từ hơn 30 năm là một hành động xâm lược cần lên án. Người Ukraine có quyền đứng lên bảo vệ đất nước họ và cũng xứng đáng để nhận sự hỗ trợ từ mọi phía. Nhưng có phải chỉ có Nga mới là nước cần bị lên án? Một tài liệu cách đây hơn 30 năm sau bị rò rỉ cho thấy là Mỹ đã có sai lầm chết người làm “thổi bùng khuynh hướng dân tộc chủ nghĩa, chống phương Tây và quân phiệt trong công luận của Nga”. Hy vọng trong tương lai, Mỹ sẽ rút kinh nghiệm để tránh sai lầm tại những vùng khác, thí dụ Thái Bình Dương.
Tám lý do khiến Ukraine có thể lạc quan cho năm 2023
Tác giả: Brian Mefford, Atlantic Council, ngày 26-12-2022
Người dịch: Lê Nguyễn
Người Ukraine đã trải qua một năm vô cùng đau thương, nhưng nước này bước vào năm 2023 có lý do để lạc quan dù phải thận trọng. Trong khi cuộc chiến vẫn còn lâu mới kết thúc, một số xu hướng trong nước và quốc tế đã xuất hiện trong mười tháng đầu tiên của cuộc xâm lược từ Nga, chỉ ra khả năng giành chiến thắng trong tương lai của Ukraine. Tám yếu tố sau đây đã giúp xác định diễn biến của cuộc chiến vào năm 2022 và sẽ rất quan trọng trong việc định hình kết quả cuối cùng của cuộc xung đột trong những tháng tới.
Nước Nga sẽ đối mặt với ba thời điểm then chốt trong năm 2023
Tác giả: Tatiana Stanovaya, Carnegie Endowment for International Peace, ngày 9 tháng 1 năm 2023
Người dịch: Lê Nguyễn
Trong năm 2023, nước Nga sẽ phải đối mặt với ba vấn đề chủ yếu: 1/ về kế hoạch của Tổng thống Vladimir Putin cho tương lai của chính ông, 2/ cuộc chiến giữa phe diều hâu và phe thực dụng trong giới tinh hoa 3/ và những thay đổi nhân sự sắp xảy ra trong chính phủ. Ba vấn đề này có thể sẽ định hình lại đất nước Nga.
Sơ lược tiến triển của từ điển ở Trung Quốc và Nhật Bản
Tác giả: Nguyễn Sơn Hùng
Lời mở đầu: Mục đích bài viết này tóm tắt rất sơ lược tiến triển của từ điển, tên gọi chung cho tất cả loại sách dùng để tra nghĩa của chữ viết và tiếng nói, trước cận đại.
Công bằng cho Ukraine
Tác giả: Ira Straus, Atlantic Council, 16–1–2023
Người dịch: Lê Nguyễn
Công bằng thường là khẩu hiệu đầu môi của chính quyền Biden về các vấn đề công bằng xã hội và giảm thiểu bất bình đẳng nói chung. Tuy nhiên, nguyên tắc này vẫn chưa được áp dụng đầy đủ trong trường hợp Ukraine.
Nghĩa của “tự vị”, “từ điển”trong sách tra nghĩa tiếng Nhật
Tác giả: Nguyễn Sơn Hùng
Lời mở đầu: Ở “Bài 1 Nghĩa của “Tự Vị”, “Tự Điển” trong Sách Tra Tiếng Việt” (xem ở đây), người viết đã giới thiệu và khảo sát nội dung giải nghĩa của tiếng Việt. Trong bài này người viết sẽ giới thiệu cùng một đề tài cho trường hợp của tiếng Nhật và sơ lược về đặc điểm cách biên soạn của các sách. (Xin đón xem bài thứ ba cũng là bài cuối ở đây).
Nghĩa của “tự vị”, “từ điển”trong sách tra nghĩa tiếng Việt
Tác giả: Nguyễn Sơn Hùng
Trong quá trình dịch thuật từ tiếng Nhật sang tiếng Việt, với mục đích mong muốn truyền đạt chính xác ý của nguyên bản đến độc giả nên người viết đã cố gắng tìm hiểu thêm về nghĩa của tiếng Việt và tiếng Nhật qua các từ điển của cả 2 thứ tiếng. Trong quá trình tìm hiểu học hỏi này, người viết khám phá ra: 1) Tính không thống nhất trong giải nghĩa của các từ điển tiếng Việt, 2) Sự khác biệt cách hiểu và giải nghĩa giữa tiếng Việt và tiếng Nhật đối với cùng một từ có cùng chữ Hán viết giống nhau, và 3) Cách biên soạn từ điển của Việt Nam và Nhật Bản hình như cũng có điểm khác biệt.
Bài viết này giới thiệu một thí dụ cụ thể về sự giải thích nghĩa khác nhau của các từ điển tiếng Việt gây bối rối, khó khăn để hiểu nghĩa chính xác mà người viết gặp phải. Những thí dụ của các đề tài khác đã nói trên sẽ được giới thiệu trong những bài viết khác.
Điểm qua một số mục tiêu cấm vận
Các lệnh trừng phạt sẽ siết chặt hơn nữa nền kinh tế Nga như thế nào vào năm 2023
Tác giả: Charles Lichfield, Maia Nikoladze và Castellum.AI (Atlantic Council)
Người dịch: Lê Nguyễn
Điểm chính
- Chiến tranh đang khiến Nga chi tiêu nhiều hơn thu nhập. Moscow không đủ khả năng thực hiện lời hứa không bán dầu cho các quốc gia tuân thủ giá trần, nhưng sẽ cố gắng làm suy yếu mức trần bằng cách xây dựng một đội tàu chở dầu thô.
- Việc nối lại các chuyến hàng dầu của Venezuela đến Hoa Kỳ thể hiện sự liên kết lợi ích tạm thời cho cả đôi bên. Nếu Maduro có dấu hiệu vi phạm nhân quyền, Mỹ có thể áp đặt lại các biện pháp trừng phạt bất cứ lúc nào.
- Trung Quốc đang trở thành nơi thử nghiệm cho một công cụ quản lý kinh tế khác của Hoa Kỳ: sàng lọc đầu tư ra nước ngoài. Một sắc lệnh hành pháp có thể sẽ được đưa ra sau chuyến thăm Trung Quốc của Ngoại trưởng Antony Blinken.
Hội trí thức Meirokusha và tư tưởng khai sáng ở Nhật Bản
Tác giả: Vĩnh Sính
Thân tặng những tâm hồn luôn thao thức và nao nức vươn lên
Cao trào khai sáng (Anh : enlightenment, Pháp : Les Lumières, Đức : Aufklärung) ở Âu châu tuy đã bắt đầu từ cuối thế kỷ XVII, nhưng phải chừng một thế kỷ sau, khi tác phẩm Trả lời câu hỏi : Khai sáng là gì ? (1784) của Immanuel Kant ra đời, danh từ này mới trở thành một thuật ngữ có chỗ đứng hẳn hoi trong ngôn ngữ triết học và lịch sử tư tưởng.
Việt Nam: Một cuộc chiến đến hồi kết thúc
Tác giả: Arno Widmann, Frankfurter Rundschau 26.01.2023
Người dịch: Nguyễn Chí Chính
Năm mươi năm trước, Hoa Kỳ rút khỏi Việt Nam – Hồi ức về một thời kỳ đã định hình cả một thế hệ, về sự phản kháng và những thực tế bị bỏ qua.