ZDF Heute, 03.12.2023 | 16:30 (Zweites Deutsches Fernsehen)
Tác giả: Scott Filipski và Johannes Hano phỏng vấn Đại sứ Martini Kimani
Người dịch: Trương Như Tùng

Martin Kimani, đại sứ Kenya tại Liên Hợp Quốc, đã phát biểu về sự sụp đổ của trật tự thế giới. Ông cũng giải thích những gì mà phương Tây không hiểu.

Trong cuộc phỏng vấn, Martin Kimani giải thích tại sao hệ thống quốc tế không có tương lai, tại sao nó không thể giải quyết các cuộc khủng hoảng ở Gaza và Ukraine, đồng thời chỉ ra những sai lầm của phương Tây.

Martin Kimani, Đại sứ của Kenya tại LHQ, được coi là người đại diện tự tin không chỉ cho đất nước mình, mà còn cho thế hệ các nhà ngoại giao và chính trị gia của các nước Nam bán cầu. Ông giải thích lý do tại sao họ không còn sẵn sàng chấp nhận các quy tắc trật tự quốc tế do các siêu cường đặt ra.

Xin xem cuộc phỏng vấn rút gọn ở đây và xem đầy đủ trong video về cuộc phỏng vấn.

ZDF Heute: Thưa ông Kimani, cùng với đồng nghiệp người Canada, tại Đại hội đồng LHQ ông đã đệ trình một điều khoản bổ sung vào nghị quyết về Gaza. Với điều khoản này, quý ông cũng muốn lên án vụ tấn công khủng bố tàn bạo của Hamas. Tuy nhiên, việc lên án Hamas không nhận được đa số ủng hộ trong cộng đồng thế giới.

Martin Kimani: Điều đó không làm tôi ngạc nhiên, nhưng tôi cảm thấy thất vọng. Tuy nhiên, tôi tin rằng những người bỏ phiếu chống lại hoặc bỏ phiếu trắng không phải là họ ủng hộ Hamas, mà họ cho rằng nỗi đau của người Palestine quá lớn, nên điều đó phải được đưa vào vị trí trung tâm.

ZDF Heute: Điều gì đang xảy ra ở đây, động lực phía sau là gì?

Kimani: Tôi đã nói điều này trước Hội đồng Bảo an một thời gian trước khi Nga xâm lược Ukraine: Chủ nghĩa đa phương đang trên giường bệnh chờ chết. Và việc bỏ phiếu vừa rồi là thêm một cây đinh đóng vào chiếc quan tài của nó.

Thật rõ ràng rằng, các đồng nghiệp mà chủ yếu là phương Tây, những người đã dành rất nhiều thời gian và sự chú ý đến việc bảo vệ thường dân trong các hoạt động quân sự và kêu gọi ngừng bắn nhân đạo kể từ khi Nga xâm lược Ukraine, hôm nay đột nhiên họ im tiếng.

Và họ không chỉ im lặng mà còn chặn đứng các nỗ lực để thông qua các nghị quyết ở Hội đồng Bảo an. Vì vậy, có cảm giác là chúng ta đang vấp vào bức tường đạo đức kép – cảm giác rằng, việc bạn đứng về phe nào là quan trọng hơn.

ZDF Heute: Vậy theo ông, cáo buộc về đạo đức kép có phải là một lời chỉ trích hợp lý không?

Kimani: Tôi không hề nghi ngờ điều đó. Tôi đã chứng kiến cộng đồng quốc tế phản ứng với các cuộc khủng hoảng và xung đột khác nhau như thế nào. Và tôi đã thấy sự bất lực của họ trong việc tỏ rõ một phản ứng giống nhau, tùy thuộc vào quốc gia của họ là ai.

Nếu bạn là một người châu Phi nghèo khổ đang phải chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và chính phủ của bạn lập luận [trên trường quốc tế] rằng những nước chịu trách nhiệm cần làm nhiều hơn để đáp ứng các cam kết của họ: Vâng, lập luận đó thực sự không có trọng lượng, nếu so sánh với trường hợp khi một nước châu Âu giàu có hoặc Bắc Âu hoặc phương Tây bị ảnh hưởng tương tự. Trong trường hợp đó, bạn sẽ thấy một phản ứng hoàn toàn khác.

Châu Phi đang chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu: mưa liên tục nhiều tuần. Hơn một triệu người bị ảnh hưởng bởi lũ lụt ở Somalia, Ethiopia và Kenya.

Chúng tôi đã thấy điều đó trong đại dịch Covid. Nhưng tôi không nói điều này chỉ để phàn nàn. Tôi nghĩ thực sự đó là sự phản ánh của một trật tự quyền lực.

ZDF Heute: Vậy giải pháp thay thế cho trật tự quyền lực này là gì? Nga? Iran? Trung Quốc? Một mô hình chuyên chế như một đối trọng với trật tự quyền lực phương Tây?

Kimani: Không, tôi sẽ nói rằng: Hệ thống mà chúng ta đang sống đã đạt đến ngày hết hạn sử dụng của nó. Một hệ thống mà bạn thay đổi siêu cường độc quyền từ bên phía này của thế giới sang phía bên kia, và những người ở giữa phải quyết định theo cực quyền lực nào. Đối với chúng tôi người Kenya, người Châu Phi, đó không còn là mô hình bền vững nữa.

ZDF Heute: Vậy trật tự quốc tế cần được cải cách như thế nào để thích ứng với các thực tế mới?

Kimani: Cải cách đã hạn chế chúng ta trong logic của hệ thống hiện hành. Nhưng hệ thống này không chỉ cần phải được cải cách, nó cần được chuyển đổi. Và nó cần được chuyển đổi để hoạt động phục vụ cho con người. Nó cần được chuyển đổi để hoạt động cho người lao động. Và điều đó là cần thiết cho cả người lao động Đức và người lao động Kenya.

ZDF Heute: Làm thế nào để đạt được sự chuyển đổi như vậy đối với những tác nhân đang có quyền lực vốn dĩ chỉ quan tâm đến việc duy trì hệ thống hiện hữu?

Kimani: Tôi tin rằng chúng ta đánh giá thấp khả năng của chúng ta trong việc chuyển đổi hệ thống của chính mình. Và điều đó không phải là ngẫu nhiên. Tôi nghĩ rằng, những người trong chúng ta vốn đang có nhiều ảnh hưởng, những người đứng đầu các hệ thống, có động cơ để biện giải rằng, việc thay đổi hệ thống gần như là không thể, bởi vì họ đang ngồi ở phần tốt nhất, phần có nhiều đặc quyền nhất.

Vì vậy, những người có quan điểm khác, dù là các nhà ngoại giao hay lãnh đạo, phải hợp tác với công dân và làm việc chung với nhau trong nhiều liên minh khác nhau.

ZDF Heute: Ông đang nói về một mô hình mới ở đây. Điều đó làm chúng tôi ngạc nhiên. Chúng ta bước vào cuộc trò chuyện này với quan điểm rằng, thế giới hiện đang bị buộc phải lựa chọn giữa hai mô hình cạnh tranh – mô hình dân chủ và chuyên chế.

Kimani: Tôi vừa đi thăm Nigeria và bạn biết không, nếu chúng ta dự đoán xu hướng phát triển đến năm 2075, Nigeria sẽ là nền kinh tế với 13 nghìn tỷ đô la. Nó sẽ là một trong 10 nền kinh tế lớn nhất thế giới. Nhiều nước ngày nay còn nằm trong Top 10 sẽ bị loại ra. Nhiều nước châu Âu sẽ không còn nằm trong Top 10. Các nền kinh tế toàn cầu sẽ là Indonesia, Ấn Độ và Nigeria.

Tôi thấy khó mà tin rằng tất cả những người châu Phi trẻ tuổi này, những quốc gia mà đa số công dân dưới 20 tuổi, sẽ bị cản trở bởi các nước có dân số già hóa. Tôi không tin rằng, họ sẽ có động lực mạnh về mặt ý thức hệ và văn hóa với mong muốn trở thành bá quyền dưới bất kỳ hình thức nào.

ZDF Heute: Ví dụ, các nước như Đức hay Mỹ không hiểu điều gì khi nói đến quan điểm của Kenya hay Liên minh châu Phi?

Kimani: Tôi nghĩ nhiều người nghe các thống kê, đọc các thống kê. Nhưng do cách thế giới được tổ chức ngày nay, họ gặp khó khăn trong việc thực sự hiểu hết hệ quả của chúng.

Một ví dụ tốt là chính sách di cư của châu Âu.

Có các quan chức ở châu Âu nghiêm túc tin rằng họ có thể ngăn cản một tỷ người vốn dĩ muốn đi tìm cơ hội ở bất cứ nơi nào họ cho là có thể tìm thấy. Đó là chính sách ngắn hạn và nó sẽ thất bại. Người châu Phi sẽ đến châu Âu.

Câu hỏi duy nhất là, liệu họ có đến như những người tị nạn kinh tế hay như khách du lịch, sinh viên hay lao động? Tương lai của chúng ta gắn bó chặt chẽ với nhau, dù chúng ta thích hay không – hoặc là xung đột và khủng hoảng với xác chết trôi dạt vào bờ biển Địa Trung Hải, hoặc nó sẽ chứng tỏ là cơ hội và sự giàu có cho tất cả chúng ta. Nhưng châu Âu sẽ không thể bỏ rơi châu Phi.

./.

Cuộc phỏng vấn do Scott Filipski và Johannes Hano thực hiện.

Nguồn: Das System hat sein Verfallsdatum erreicht, ZDF Heute – Zweites Deutsches Fernsehen, 3.12.2023 (Hệ thống đã đến ngày quá hạn sử dụng) – Phỏng vấn Martin Kimani, Đại sứ Kenya tại LHQ.

Chuyển ngữ: Trương Như Tùng

Trở về trang chủ