Tác giả: Nguyễn Hữu Đổng
Chân lý là gì? Đây là khái niệm chưa được loài người hiểu biết. Bằng sự thật, khảo luận làm sáng tỏ thực chất, hạn chế nhận thức khái niệm này; đồng thời khuyến nghị loài người hiểu chân và lý.
Thực chất hiểu chân lý bằng sự thật
Sự thật biểu hiện “cuộc sống chân thật” của con người [1]. Do vậy, ta có thể hiểu chân lý bằng sự thật như sau: tính chất sức sống cá nhân không phát triển, cá thể người không chân thật không là chân lý; bản chất sự sống nhóm chưa phát triển, tập thể người chưa chân thật chưa là chân lý; thực chất cuộc sống cộng đồng phát triển, xã hội loài người chân thật là chân lý. Điều đó có nghĩa, chân lý là sự thật – sự chân thật của loài người, hay “sự thật gắn liền với chân lý cuộc sống” [2]; loài người không chân thật thì không có chân lý; không có chân lý thì loài người không phát triển – tức loài người không có môi trường sống trong lành, công bằng bình đẳng công lý trong cuộc sống. Theo đó, chân lý chính là người sống có ý nghĩa, người sống thiếu ý nghĩa không có chân lý. Chẳng hạn, người sống vì nhóm cá nhân không có chân lý, người sống vì cộng đồng thì có chân lý; người phát triển là có chân lý, người không phát triển thì không có chân lý; kinh tế phát triển chính phủ có chân lý, kinh tế tăng trưởng hay “Chính phủ đặt quyết tâm tăng trưởng” thì không có chân lý [3], bởi vì “lãnh đạo chưa hiểu biết rõ mối liên hệ giữa hình thức tăng trưởng kinh tế về “lượng” gắn với quốc gia không phát triển bền vững; bản chất nội dung tăng trưởng kinh tế về “chất” gắn với quốc gia chưa phát triển bền vững; thực chất nguyên lý tăng trưởng kinh tế về “chất lượng” (tăng trưởng kinh tế xanh) gắn với quốc gia phát triển bền vững” [4]; con đường hoà bình thật sự là có chân lý, “con đường bạo lực cách mạng” là không có chân lý [5]; chân lý là loài người có môi trường sống, không có chân lý là loài người không có môi trường sống, hay loài người không có môi trường sống thì không có chân lý.
Bằng định nghĩa nêu trên cho thấy rằng, chân lý gắn với cuộc sống chân thật của loài người.Chẳng hạn, chân lý gắn với loài người nhân văn, tôn trọng công lý hay lẽ phải.
Chân lý gắn với loài người nhân văn như sau: tính chất cá nhân không nhân văn, cá thể người không có chân lý; bản chất nhóm chưa nhân văn, tập thể người chưa có chân lý; thực chất cộng đồng nhân văn, xã hội loài người có chân lý. Điều đó có nghĩa, loài người độc ác là không có chân lý, loài người nhân văn thì có chân lý; loài người chủ nghĩa (lệch lạc) là không có chân lý, loài người không chủ nghĩa thì có chân lý. Chẳng hạn, loài người xung đột với nhau không có chân lý, loài người thân thiện với nhau là có chân lý; tư bản không chủ nghĩa loài người có chân lý, tư bản chủ nghĩa loài người không có chân lý; người yêu người là có chân lý, người không yêu người thì không có chân lý, “người yêu nước” không có chân lý [6], hay có “lòng yêu nước nghiên cứu, sáng tạo, cống hiến cho sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước” cũng không có chân lý [7]; dân tộc không chủ nghĩa loài người có chân lý, chủ nghĩa dân tộc và “chủ nghĩa dân tộc chân chính” loài người không có chân lý [8], “chủ nghĩa dân tộc Nga kiểu mới” càng không có chân lý [9]; xã hội không chủ nghĩa loài người có chân lý, xã hội chủ nghĩa loài người không có chân lý; cộng sản chủ nghĩa loài người không có chân lý, cộng sản không chủ nghĩa hay tính từ cộng sản cũng không có chân lý, bởi “cộng sản chỉ là “cộng đồng tưởng tượng” – cộng đồng không có thật hay không khoa học trong quốc gia, xã hội loài người” [10]. Do vậy, không có “sáng ngời chân lý thời đại” [11], hay không có “chân lý mới mẻ: “Chủ nghĩa cộng sản thâm nhập vào châu Á dễ dàng hơn là ở châu Âu”” [12]; những người cộng sản không thể “tìm thấy chân lý cách mạng và con đường giải phóng cho dân tộc” [13], không thể có “tư tưởng Hồ Chí Minh là “Mặt Trời chân lý” – nguồn “sức mạnh trường tồn” và tầm nhìn “vượt thời đại” [14], cũng không thể có “Mặt trời chân lý chói qua tim” như có người làm thơ cộng sản từng nêu ra [15].
Chân lý gắn với tôn trọng lẽ phải như sau: tính chất cá nhân không chân thật không có chân lý, cá thể người không tôn trọng lẽ phải; bản chất nhóm chưa chân thật chưa có chân lý, tập thể người chưa tôn trọng lẽ phải; thực chất cộng đồng chân thật có chân lý, xã hội loài người tôn trọng lẽ phải. Điều đó có nghĩa, loài người tôn trọng lẽ phải là có chân lý, loài người không tôn trọng lẽ phải thì không có chân lý; loài người tôn trọng công lý là có chân lý, loài người không tôn trọng công lý thì không có chân lý. Chẳng hạn, nước thiếu tôn trọng luật phát triển thiếu công lý, nước tôn trọng luật phát triển là có công lý; loài người không tôn trọng luật pháp quốc tế không có chân lý, loài người tôn trọng luật pháp quốc tế là có chân lý; người không hiểu lẽ phải không tìm thấy chân lý, người hiểu lẽ phải là tìm thấy chân lý; người không tôn trọng công lý không tìm thấy chân lý, người tôn trọng công lý là tìm thấy chân lý; người không tôn trọng người không tìm thấy chân lý, người tôn trọng người là tìm thấy chân lý; chính quyền quốc gia chân thật là có chân lý, “chính quyền nhà nước” không chân thật không có chân lý [16]; có chân lý là ““quốc gia pháp quyền” (nước pháp quyền)” [17], không có chân lý là “nhà nước pháp quyền” [18]; người “cứu nước, giải phóng dân tộc” không có chân lý [19], người cứu người khỏi nô lệ là có chân lý. Do vậy, không thể có “chân lý cứu nước” [20], chân lý không phải là “tìm đường cứu nước” [21], cũng không phải là “con đường cứu nước, giải phóng dân tộc” như những người thiếu hiểu biết lẽ phải nêu ra [22].
Hạn chế nhận thức chân lý và khuyến nghị
Lý thuyết chỉ ra rằng, loài người chưa nhận thức rõ chân lý, kể cả giới khoa học ngôn ngữ. Trong các cuốn từ điển, chân lý chỉ được nhận thức là “phản ánh sự vật, hiện tượng của hiện thực vào nhận thức con người đúng như chúng tồn tại trong thực tế khách quan”, chứ không nhận thức là loài người chân thật; loài người không chân thật thì không có chân lý, hay không có sự thật công lý và lẽ phải. Theo đó, loài người không nhận thức chân lý là không hiểu chính mình, hay không hiểu mọi thuật ngữ khái niệm. Chẳng hạn, không nhận thức chân lý là không hiểu công lý, giai cấp, môi trường hay hạnh phúc vĩnh hằng như sau: chân lý không thật loài người không có công lý, chân lý chưa thật loài người chưa có công lý, chân lý chân thật loài người có công lý; chân lý không thật loài người có giai cấp, chân lý chưa thật loài người vẫn có giai cấp, chân lý sự thật loài người không có giai cấp, mà có giới – giới người già người trẻ và người chân thật; chân lý không sống loài người không có môi trường, chân lý chưa sống loài người chưa có môi trường, chân lý sự sống thì loài người có môi trường; chân lý không chân thật dân tộc tự do không vĩnh hằng, chân lý chưa chân thật dân tộc độc lập chưa vĩnh hằng, chân lý chân thật dân tộc hạnh phúc vĩnh hằng. Do vậy về thực chất, khái niệm giai cấp và “giải phóng giai cấp” là sai lầm [23], khái niệm giới người và giải phóng giới người khỏi tình trạng u mê là đúng đắn; tính chất môi trường không là sự sống thiên nhiên, bản chất môi trường chưa là sự sống thiên nhiên, thực chấtmôi trường là sự sống thiên nhiên, chứ môi trường không phải là nơi “xảy ra một hiện tượng hoặc diễn ra một quá trình, trong quan hệ với hiện tượng, quá trình ấy”, cũng không phải “tập hợp tất cả các yếu tố tự nhiên và nhân tạo bao quanh sinh vật” như nhiều cuốn từ điển nêu ra [24]; tính chất vĩnh hằng là dân tộc không tự do, bản chất vĩnh hằng là dân tộc chưa độc lập, thực chất vĩnh hằng là dân tộc hạnh phúc chứ không phải “độc lập tự do là chân lý vĩnh hằng của các dân tộc” như những người thiếu hiểu biết nêu ra [25].
Thực tế cũng chỉ ra rằng, con người đang thiếu chân thật (thiếu chân thực, trung thực, chân lý) trong cuộc sống. Chẳng hạn, trên thế giới, không thiếu “lời nói dối chấn động giới khoa học”, “lời nói lừa đảo hàng tỷ USD” [26]; hay hiện tượng “lừa dối mang tính hệ thống” [27]. Ngay Việt Nam cũng không thiếu những “kịch bản lừa đảo” [28]; đồng thời là nước “nằm trong 10 điểm nóng lừa đảo trực tuyến” [29]; v.v..Tức là, loài người rất cần phải hiểu chân lý – cuộc sống chân thật với chính mình, chứ không thể giả dối và bạo lực với nhau, dẫn đến nội chiến dân tộc chiến tranh điêu tàn.
Bằng lý thuyết và thực tế nêu trên,tác giả khuyến nghị hiểu chân và lý như sau:
Chân và lý chưa được giới học thuật hiểu rõ; hiểu chân và lý là hiểu được loài người chân thật; hiểu loài người chân thật hiểu được nguồn gốc các loài, hay hiểu được nguồn gốc của chính loài người. Do vậy, rất cần phải hiểu rõ chân và lý. Chân được hiểu như sau: tính chất cá nhân không chân thật, chân không có tự do; bản chất nhóm chưa chân thật, chân chưa có độc lập; thực chất cộng đồng chân thật, chân có độc lập tự do hạnh phúc. Tương tự, lý được hiểu như sau: tính chất cá thể không chân thật, lý không có tự do; bản chất tập thể chưa chân thật, lý chưa có độc lập; thực chất xã hội chân thật, lý có độc lập tự do hạnh phúc. Điều đó có nghĩa, chân gắn liền với lý; không có chân là không có lý, không có lý là không có chân, không có chân và lý là không có chân lý – tức không có loài người tự do hạnh phúc. Chẳng hạn, chân và lý không chân thật nước không tự do, chân và lý chân thật nước tự do hạnh phúc;chân và lý không chân thật loài người không phát triển, chân và lý chân thật là loài người phát triển – tức loài người có môi trường sống hài hoà, công bằng bình đẳng và công lý. Nói cách khác, để hiểu đúng đắn chân và lý đòi hỏi giới học thuật hiểu loài người phát triển – nguồn gốc loài người; không hiểu loài người phát triển hay nguồn gốc loài người thì không hiểu chân và lý, tức không hiểu rõ cội nguồn sinh ra loài người là từ môi trường sống trong sạch trên trái đất của vũ trụ hệ mặt trời.
Kết luận
Chân lý biểu hiện thực chất loài người chân thật; không chân thật loài người không thể tìm thấy chân lý, hay không có chân lý khi loài người giả dối, u mê thiếu hiểu biết môi trường sống các loài.Hiện nay loài người không hiểu rõ chân lý; giới học thuật cũng không rõ hình thức chân lý không chân thật, nội dung chân lý chưa chân thật, nguyên lý chân lý chân thật. Đây là nguyên nhân dẫn đến các chủ nghĩa hay lệch lạc của loài người, không tìm ra được con đường phát triển cho mình, hoặc không tìm được nguồn gốc của chính mình. Do vậy, để quốc gia và loài người phát triển văn minh, mỗi công dân cần hiểu rõ chân và lý.
……………………….
Tài liệu trích dẫn:
[1], [2] https://vanhoavaphattrien.vn/luan-ve-van-hoa-quyen-luc-a18469.html
[3] https://dantri.com.vn/kinh-doanh/chinh-phu-dat-quyet-tam-tang-truong-gdp-83-85-20250806113739378.htm
[4] https://liendoanluatsu.org.vn/ban-them-ve-khai-niem-nha-nuoc-phap-quyen/
[6] https://special.nhandan.vn/long_dan_yeu_quy_mot_nguoi_yeu_nuoc/index.html
[9] https://diendandoanhnghiep.vn/putin-va-chu-nghia-dan-toc-nga-kieu-moi-10063144.html
[10] https://diendankhaiphong.org/hieu-chu-than-bang-lich-su/
[11] https://hanoimoi.vn/sang-ngoi-chan-ly-thoi-dai-479394.html
[14] https://baotintuc.vn/thoi-su/mat-troi-chan-ly-bai-2-nguon-suc-manh-truong-ton-20250605073217904.htm
[15] https://laodong.vn/lao-dong-cuoi-tuan/tu-ay-trong-toi-bung-nang-ha-1143770.ldo
[17] https://liendoanluatsu.org.vn/ban-them-ve-khai-niem-nha-nuoc-phap-quyen/
[18] https://baophapluat.vn/nha-nuoc-phap-quyen-coi-nguon-va-hien-thuc-sinh-dong-post503245.html
[24] https://vi.wikipedia.org/wiki/M%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng
[26] https://vietnamnet.vn/nhung-loi-noi-doi-chan-dong-gioi-khoa-hoc-50-nam-qua-i272103.html
[28] https://vietnamnet.vn/nhung-kich-ban-lua-dao-moi-khien-nguoi-dan-mat-hang-ty-dong-2426699.html
………………….
Nguyễn Hữu Đổng, ngày 08/08/2025

