David Hambling, Forbes 21-9-2021
Người dịch: Lê Nguyễn
(Công nghệ thấp, ‘lưới’ máy bay không người lái định hướng mục tiêu, khó bị diệt, có thể giúp tiêu diệt hạm đội Trung Quốc xâm lược Đài Loan)
Mối đe dọa về một cuộc xâm lược Đài Loan của Trung Quốc vẫn là một trong những vấn đề cấp bách nhất đối với chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ. Việc triển khai lực lượng thường trực để ngăn chặn hoặc chống lại một cuộc xâm lược như vậy sẽ làm tiêu hao phần lớn khối lượng tài sản của Lầu Năm Góc. Các nhà nghiên cứu từ think tank RAND Corporation [1] tin rằng, với một cách tiếp cận mới dựa trên máy bay không người lái giá rẻ,công việc đó có thể được thực hiện một cách đơn giản, dễ dàng và không cần bất kỳ công nghệ mới nào.
Ý tưởng được nêu lên bởi Tiến sĩ Thomas Hamilton [2] , một nhà khoa học vật lý cấp cao tại RAND, và David Ochmanek [3] , một nhà nghiên cứu quốc tế / quốc phòng cấp cao khác. Bài báo cáo về nghiên cứu của họ, do nhóm Năng lực Tích hợp Chiến đấu của Không quân Hoa Kỳ[4] ủy quyền , có tiêu đề:“Vận hành Phương tiện bay Không người lái Chi phí thấp, Có thể Tái sử dụng trong Môi trường Cạnh tranh” [5] . Nếu nhìn kỹ hơn bạn sẽ thấy đó là bản thiết kế cho một loại hình chiến tranh mới.
Đầu tiên là nhu cầu nhắm mục tiêu. Một hạm đội xâm lược có thể dễ dàng bị phát hiện từ không gian, nhưng làm thế nào để có đủ thông tin chính xác nhằm dẫn đường cho tên lửa lại là một vấn đề khác.
Ochmanek nói với tôi: “Chúng tôi đã làm việc về vấn đề Đài Loan trong gần 20 năm với sự đánh giá kết quả không được cao lắm đối với việc nhắm mục tiêu. “Có vài trăm con tàu mà bạn quan tâm, nhưng có hàng trăm con tàu khác trong khu vực – hộ tống, mồi nhử, tàu đánh cá và đủ loại gây rối khác.”(sẽ làm tiêu phí đạn dược vô ích).
Hamilton và Ochmanek tin rằng, việc trinh sát cận cảnh để phân biệt và xác định chính xác các mục tiêu để đạt giá trị tốt nhất, có thể được thực hiện bởi một số lượng lớn máy bay không người lái, có trường nhìn chồng chéo bao phủ toàn bộ khu vực hoạt động. Khoảng 500 là đủ để một ‘lưới’ có thể nhìn thấy và định vị chính xác mọi con tàu từ nhiều góc độ.
Hamilton cho biết: “Nội dung đặt ra cho một tấm lưới nhắm mục tiêu là nó có thể dẫn đường cho tên lửa đến một con tàu cụ thể – và nếu đó là một con tàu lớn, nó được hướng dẫn lao vào phòng máy,” Hamilton nói.
Các nhà nghiên cứu đã xem xét công nghệ máy bay cảm ứng chi phí thấp (L-CAAT, Low-Cost Attritable Aircraft Technology) hiện nay, điển hình là XQ-58 Valkyrie [6] được phát triển cho Không quân Hoa Kỳ. Chiếc máy bay không người lái nặng 6.000 pound này lớn hơn mức cần thiết để mang các cảm biến, vì vậy họ đã xem xét một phiên bản thu nhỏ nặng 600 pound mà họ đặt tên là Kitten (Mèo con).
Kế hoạch dựa trên ‘Mèo con’, máy bay không người lái nặng 600 pound là phiên bản thu nhỏ của Máy bay XQ-58A Valkyrie, KHÔNG QUÂN HOA KỲ.
Ochmanek nói: “Chúng tôi mua máy bay theo trọng lượng bảng Anh, và một chiếc máy bay 600 pound có giá khoảng 1/10 so với chiếc 6.000 pound. “Và đối với nhiệm vụ này, bạn muốn nó phải rẻ.”
“Mèo con” sẽ có một động cơ phản lực nhỏ, sải cánh dài khoảng 18 feet và sẽ bay với vận tốc khoảng 560 dặm / giờ trong sáu giờ. Các nhà nghiên cứu ước tính, dựa trên thảo luận với các nhà cung cấp, mỗi con “Mèo con” sẽ có giá khoảng 300.000 USD.
“Mèo con” sẽ có các cảm biến tương đối đơn giản dựa trên công nghệ thương mại. Thay vì cố gắng quan sát từ tầm xa, nó sẽ đến gần khi cần.
Ochmanek nói: “Khái niệm chung là khi bạn nhìn thấy thứ gì đó và không chắc chắn nó là gì, bạn sẽ gửi hàng loạt nhiều chú Mèo con đến để xem xét kỹ hơn.
Giao tiếp trong lưới và với người điều khiển từ xa bằng cách sử dụng một số bước nhảy, được cung cấp bởi sóng radio milimet (MMW), một công nghệ đã được sử dụng rộng rãi trong truyền thông 5G.
Ochmanek nói: “Chúng tôi nhận thấy ngành công nghiệp điện thoại di động đã phát triển công nghệ này rồi. Họ đã đầu tư hàng tỷ đô la, chúng tôi chỉ cần tận dụng điều này.”
Sóng radio MMW có băng thông cao nhưng phạm vi ngắn. Nó cho phép các máy bay không người lái liền kề giao tiếp với nhau, chuyển tiếp tín hiệu đến và đi từ người vận hành. Phạm vi ngắn không phải là một vấn đề vì các thành viên của lưới được giữ cho gần nhau. Và bởi vì tín hiệu MMW không truyền đi xa, nó làm cho không thể gây nhiễu tầm xa, vì tín hiệu gây nhiễu bị chặn bởi một vài dặm trong không khí.
Ochmanek nói: “Đối với chúng tôi, phạm vi ngắn không phải là một lỗi mà là một tính năng.
Lưới nhắm mục tiêu “mèo con”
Khoảng 500 máy bay không người lái sẽ tạo thành một lưới nhắm mục tiêu dày đặc để bao phủ hoàn toàn eo biển Đài Loan, xác định và định vị mọi tàu trong khu vực. RAND
Mối đe dọa thực sự đối với lưới sẽ không phải là nhiễu mà là các tên lửa đất-đối-không của Trung Quốc. Hạm đội xâm lược sẽ tung ra một loạt tên lửa dẫn đường vào bất cứ thứ gì trông giống như máy bay đối phương. Ví dụ, mỗi tàu khu trục Type 055 [7] có 128 ống phóng , nhiều ống phóng sẽ được trang bị vũ khí đất-đối-không, và sẽ có nhiều tàu hộ tống như vậy.
Thay vì bảo vệ máy bay không người lái bằng thiết bị gây nhiễu, máy bay tàng hình hoặc các phương tiện hỗ trợ phòng thủ khác, kế hoạch chỉ đơn giản là duy trì hệ thống phòng thủ bằng chính số lượng máy bay không người lái, cuối cùng chính điều đó sẽ làm cạn kiệt nguồn cung cấp tên lửa của đối phương. Giống như những Người bất tử được cho là bất tử của Ba Tư cổ đại [8] , lưới nhắm mục tiêu duy trì sức mạnh của nó bằng cách bổ sung liên tục, với mỗi chiếc bị hạ sẽ được thay thế ngay lập tức bằng một máy bay không người lái mới.
Hamilton cho biết: “Chúng tôi đã đưa ra một số giả định thận trọng, và cho điểm rộng lượng tối đa cho đối phương trong một hệ thống phòng không không đối thủ, chúng tôi tin rằng đối phương có thể bắn theo thứ tự vài nghìn tên lửa”. “Vì vậy, chúng tôi có thể phải đưa vài nghìn “Mèo con” trong một khoảng thời gian ngắn để duy trì lưới nhắm mục tiêu.”
Vì vậy, thay vì năm trăm máy bay không người lái, cho cả kế hoạch thực sự yêu cầu phải hàng nghìn – nhưng thiết kế máy bay không người lái có giá cả phải chăng, khiến cho kế hoạch được khả thi. Với giá 300.000 USD mỗi chiếc, máy bay không người lái sẽ rẻ hơn tên lửa bắn vào chúng – tên lửa phòng không Standard-6 của Hải quân Mỹ có giá hơn 4 triệu USD một lần bắn [9].
Đối mặt kẻ thù bây giờ chỉ đơn giản là hấp thụ tất cả các tên lửa của họ, người Trung Quốc cũng muốn tiết kiệm đạn dược của họ cho các mục tiêu quan trọng hơn như máy bay có người lái và tên lửa hành trình bay tới. Liệu họ có giữ nổi tinh thần để bỏ qua hàng ngàn máy bay không người lái đang chỉ điểm hệ thống hải quân của họ ở tốc độ hơn 500 dặm / giờ hay không lại là một vấn đề khác. Trong mọi trường hợp, tấm lưới này là một miếng xốp hấp thụ tên lửa hiệu quả, làm chệch hướng hỏa lực phòng không khỏi các máy bay có người lái.
Vì lưới rất khó tiêu diệt trong không gian, nên quân đội Trung Quốc có thể muốn loại bỏ các địa điểm phóng máy bay không người lái. Tuy nhiên, dựa trên kinh nghiệm từ các cuộc tập trận trước đó, các nhà nghiên cứu đã thực hiện việc tránh sử dụng các sân bay thông thường.
Hamilton nói: “Trong tất cả các hoạt động tập trận chiến tranh của chúng tôi, nhóm đồng minh thường phải đối mặt với các vấn đề duy trì tốc độ xuất kích từ các căn cứ không quân cố định.
Các đơn vị di động, mỗi đơn vị chỉ bao gồm ít xe tải và xe kéo, sẽ khởi động máy bay không người lái. Các bệ phóng di động tương tự đã được sử dụng cho các hoạt động của máy bay không người lái từ những năm 1960, và đã được chứng minh tính thực tế và chắc chắn. Những đơn vị như vậy rất khó bị phát hiện và nhận dạng từ trên không, và cách tiếp cận phân tán đặt ra cho Trung Quốc thách thức tương tự như những kẻ săn lùng bệ phóng tên lửa Scud trong cuộc chiến Iraq năm 1991 [10] .
Ngay cả khi các bệ phóng bị phát hiện, chúng cũng không cần nhiều đến lực lượng phản công giải vây tương tự như cho các sân bay cố định.
Ochmanek nói: “Chỉ có một vài người và xe tải ở đó, chẳng có giá trị gì lắm so với một chiếc TBM [Tactical Ballistic Missile-Tên lửa đạn đạo chiến thuật ] [11].
Nhóm RAND tính toán rằng một phi đội gồm 500 nhân viên có thể phóng 1.200 chú “mèo con” trong khoảng thời gian 24 giờ. Năm phi đội như vậy sẽ đủ để bao phủ toàn bộ khu vực xâm lược Đài Loan bằng một lưới mục tiêu dày đặc.
Vậy lưới các máy bay không người lái không trang bị vũ khí có thể tạo ra sự khác biệt như thế nào đối với một cuộc xâm lược?
Sự khác biệt rất đáng kinh ngạc, nhờ vào những lợi ích chưa được đánh giá cao của dữ liệu nhắm mục tiêu chính xác.
Các nhà nghiên cứu ước tính rằng sẽ có khoảng 1.550 tàu của lực lượng xâm lược eo biển Đài Loan: 50 tàu giá trị cao, tàu đổ bộ chở ít nhất 50 xe tăng hoặc tương đương mỗi tàu, 250 tàu thương mại (đổi mục tiêu sử dụng)[12] mang theo 10 xe tăng mỗi tàu, cộng thêm 250 tàu thương mại mang 4 xe tăng mỗi tàu và 1.000 tàu khác không đóng vai trò trực tiếp trong cuộc xâm lược và được coi là mồi nhử. Các con số chính xác không quan trọng bằng tỷ lệ mục tiêu thật sự có giá trị cao so với mục tiêu có giá trị thấp và mục tiêu mồi nhử sẽ làm lãng phí tên lửa của đồng minh.
Nếu không nhắm mục tiêu hiệu quả, nghiên cứu cho thấy sẽ phải dùng khoảng 10.000 tên lửa AGM-84 Harpoon [13] để hạ gục 72% khả năng chở xe tăng của hạm đội như vậy. Tuy nhiên, với lưới nhắm mục tiêu, chỉ cần 1.000 vũ khí có thể tiêu diệt ‘tới 80%’ số xe tăng xâm lược trước khi chúng có thể đặt chân lên đất và khiến cuộc xâm lược phải tạm dừng.
Với sự hỗ trợ của vài trăm UAV – Máy bay không người lái (drones) – tỷ lệ lực lượng có thể bị tiêu diệt bằng một nghìn tên lửa tăng lên rõ rệt.RAND
Những con số này rất có ý nghĩa. Khối lượng 10.000 Harpoon gần như là không thể, nhưng 1.000 thì càng khả thi. Nền tảng vận chuyển hiệu quả nhất sẽ là tàu ngầm tấn công hạt nhân lớp Virginia: phiên bản mở rộng mới nhất có thể mang 65 tên lửa mỗi chiếc [14] . Hải quân dự kiến có 31 tàu ngầm lớp Virginia với trang bị tên lửa mở rộng. Nói cách khác, về nguyên tắc, Hải quân có thể thực hiện công việc này với một phần nhỏ hạm đội tàu ngầm của mình. (Dữ liệu nhắm mục tiêu cũng có thể được chuyển tới các tàu ngầm đồng minh, chẳng hạn như những tàu ngầm được Úc mua lại [15] hoặc do Vương quốc Anh vận hành, cũng trong liên minh AUKUS mới [16] ).
Tìm kiếm mục tiêu tàu ở tầm xa có thể là một thách thức đối với tàu ngầm, đặc biệt là nếu nó đang đi cùng với một khối lượng lớn các tàu khác. Đây chính là vấn đề mà lưới nhắm mục tiêu đã giải quyết rất gọn gàng, đảm bảo rằng mọi phát bắn đều có kết quả trong khi các tàu ngầm vẫn giữ nguyên một khoảng cách với lực lượng chống tàu ngầm.
Các tàu ngầm có thể được bổ sung với các bệ phóng khác như tàu hoặc thậm chí là máy bay tầm xa. Một máy bay ném bom B-52 có thể mang theo 8 đến 12 chiếc Harpoon [17] . Về nguyên tắc, một trăm lần xuất kích của B-52 có thể cung cấp tất cả hỏa lực cần thiết để tiêu diệt lực lượng xâm lược -với một chút trợ giúp từ lưới nhắm mục tiêu, rồi lại lui về phòng thủ.
Bài báo của Hamilton và Ochmanek đã được đón nhận nồng nhiệt, và sau đó là một nghiên cứu khác, chi tiết hơn chưa được công bố rộng rãi.
Ochmanek nói: “Chúng tôi đã phân tích kỹ thuật trên giấy hết mức có thể. “Nó có vẻ khả thi, nhưng nếu bạn chưa sử dụng thật sự trên các phương tiện hàng không, thì nó vẫn còn là một chút giả thuyết.”
Giai đoạn tiếp theo sẽ là thử nghiệm và đem ra biểu diễn thực tế với các phương tiện hàng không, kiểm tra xem các cảm biến, thông tin liên lạc và đề xuất phóng có hoạt động theo kế hoạch hay không. Các nhà nghiên cứu hiện chưa thể thảo luận về kinh phí dự kiến hoặc sự phát triển của công việc như vậy.
Đối với một số người, lưới nhắm mục tiêu của máy bay không người lái luôn được bổ sung xem ra như là một ý tưởng điên rồ. Nhưng những người khác lại thấy nó hấp dẫn ở nhiều cấp độ. Có một điều, đó là một hệ cấp số nhân cho việc tăng cường lực lượng thực sự, phóng đại sức mạnh của các quân trang hiện có hơn là thay thế chúng. Đây là một lựa chọn rủi ro thấp, vì nó không dựa vào công nghệ mới. Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng các khả năng mới nổi như AI dựa trên máy bay không người lái [18] sẽ mang lại lợi ích cho lưới, nhưng là một phần thưởng chứ không phải là một yêu cầu.
Tuy nhiên, về cơ bản, lưới nhắm mục tiêu đã cho thấy sự đi kèm với chi phí thấp đáng kinh ngạc: việc cung cấp đầy đủ máy bay không người lái, bệ phóng và nhân viên để xử lý chúng chỉ chiếm một tỉ lệ rất nhỏ so với bảng giá hàng tỷ đô la [19] cho một tàu khu trục hoặc tàu ngầm mới.
Lưới nhắm mục tiêu không hoàn toàn là một bầy máy bay không người lái, vì các máy bay không người lái không tự chủ hoạt động như một nhóm. Nhưng nó đưa ra một ý tưởng về việc một số lượng lớn máy bay không người lái rẻ tiền có thể trở nên mạnh mẽ như thế nào, khi được sử dụng với óc tưởng tượng phong phú. Và sự tồn tại của một lưới nhắm mục tiêu có thể đủ để thuyết phục các nhà hoạch định Trung Quốc rằng một cuộc xâm lược Đài Loan là không thể, biến nó thành một biện pháp răn đe phi hạt nhân hiệu quả và giá cả phải chăng.
David Hambling
Tác giả của ‘Swarm Troopers: Máy bay không người lái nhỏ sẽ chinh phục thế giới như thế nào’, theo dõi công nghệ quân sự tiên tiến nói chung và các hệ thống không người lái nói riêng. Bộ sưu tập khoa học viễn tưởng mới ‘Vòng lặp thời gian: Bốn câu chuyện kể từ một cuộc chiến tranh thời gian’ hiện đã ra mắt ở dạng bìa mềm và Kindle Amazon.
Nguồn:
Xem thêm: Những bài viết / dịch của Lê Nguyễn
Chú thích:
[2]https://www.rand.org/pubs/authors/h/hamilton_thomas.html
[3]https://www.rand.org/about/people/o/ochmanek_david.html
[5]https://www.rand.org/pubs/research_reports/RR4407.html
[6]https://www.kratosdefense.com/systems-and-platforms/unmanned-systems/aerial/tactical-uavs
[7]https://www.naval-technology.com/projects/type-055-class-destroyers/
[8]https://www.wearethemighty.com/mighty-history/persian-immortals-mastered-psychological-warfare/
[10]https://media.defense.gov/2019/Apr/11/2002115481/-1/-1/0/15CROSSBOW.PDF
[13]https://www.navy.mil/Resources/Fact-Files/Display-FactFiles/Article/2168358/harpoon-missile/
[17]https://www.airforcemag.com/article/maritime-strike/
Diễn Đàn Khai Phóng 