Trang chủ » TÌM HIỂU KHÁI NIỆM ‘KHOA HỌC’

TÌM HIỂU KHÁI NIỆM ‘KHOA HỌC’

Tháng Mười Hai 2025
H	B	T	N	S	B	C
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31

Tác giả: Nguyễn Hữu Đổng

Hiện nay, khái niệm khoa học chưa được loài người hiểu biết; chưa hiểu khoa học làm loài người u mê, không văn minh, dẫn đến dối trá bạo lực không phát triển. Bằng sự thật, tác giả khảo luận làm sáng tỏ thực chất, hạn chế hiểu biết khái niệm này; đồng thời, khuyến cáo hiểu biết đúng đắn khoa và học.

Thực chất khái niệm khoa học

Khoa học là gì?Lâu nay, khái niệm này chưa được loài người hiểu biết. Bằng sự thật, loài người có thể nhận thức khoa học như sau: tính chất không thật, loài người không phát triển khoa học; bản chất chưa thật, loài người chưa phát triển khoa học; thực chất sự thật – sự chân thật, loài người phát triển khoa học. Do vậy, khoa học chính là loài người chân thật phát triển – loài người chân thật bảo đảm môi trường lành mạnh, công bằng bình đẳng công lý trong cuộc sống. Nói cách khác, khoa học là môi trường sống phát triển; loài người chân thật là khoa học phát triển, loài người không chân thật là khoa học không phát triển. Chẳng hạn, loài người chân thật môi trường khoa học phát triển, loài người không chân thật môi trường khoa học không phát triển; loài người có khoa học là thiên nhiên phát triển, loài người thiếu khoa học là thiên nhiên thiếu phát triển; khoa học là tri thức hiểu biết, không khoa học là tri thức không hiểu biết; tạo hoá của tri thức là khoa học, “tiến hoá của tri thức” là không khoa học [1]; học thức là chân thật và khoa học, còn “học thuyết” là không chân thật không khoa học [2]; chính trị khoa học là chính trị chân thật, chính trị không khoa học là “sân khấu chính trị” – tức sân khấu “đấu tranh chính trị” [3]; ngoại giao khoa học là chân thật ngoại giao, ngoại giao không khoa học là “đấu tranh ngoại giao” [4]; loài người chân thật là khoa học phát triển; loài người không chân thật thì “khoa học phát triển lên” (khoa học hùng mạnh) như có nhà nghiên cứu giáo điều nêu ra [5]; người trí thức khoa học là không phản động, còn người trí thức không khoa học là phản động (phản quốc); bầu cử không khoa học là bầu cử không chân thật; còn bầu cử khoa học là bầu cử chân thật; nghiên cứu giả dối là khoa học quân sự, còn nghiên cứu chân thật là khoa học dân sự. Do đó, không có thắng thua trong bầu cử chính trị, hay không thể “thắng cử” (đắc cử) – dạng “chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử” mà cần bầu cử chân thật [6]; không thể “phát triển khoa học quân sự” mà chỉ phát triển khoa học dân sự [7], bởi quân sự hại loài người trái với khoa học.

Bằng cách phân tích định nghĩa khoa học nêu trên, con người nhận thức (giác ngộ) được mọi khái niệm; chẳng hạn, như: giáo dục, tâm linh, kinh tế thị trường, con đường, chủ nghĩa, quân đội, lá cờ hay quốc gia phát triển như sau:

1) Giáo dục:

Tính chất cá nhân người không chân thật, không có khoa học giáo dục phát triển; bản chất nhóm người chưa chân thật, chưa có khoa học giáo dục phát triển; thực chất cộng đồng người chân thật, có khoa học giáo dục phát triển. Theo đó, giáo dục là khoa học phát triển con người; con người chân thật có giáo dục khoa học phát triển; giáo dục chân thật là khoa học phát triển, giáo dục không chân thật khoa học không phát triển; giáo dục khoa học là giác ngộ chân thật, giáo dục không khoa học không giác ngộ chân thật. Chẳng hạn, giáo dục khoa học là giác ngộ chính trị, giáo dục thiếu khoa học thiếu giác ngộ chính trị; giáo dục khoa học là giác ngộ xã hội, giáo dục không khoa học thì “giác ngộ xã hội chủ nghĩa” – tức không hiểu biết xã hội [8]; giáo dục chân thật là khoa học phát triển, phản giáo dục là khoa học không phát triển, kiểu “giáo dục xã hội chủ nghĩa” không phát triển [9]; giáo dục khoa học là triết phát triển, giáo dục không khoa học triết không phát triển; giáo dục khoa học là con người phát triển, giáo dục không khoa học con người bị trị; không giáo dục chân thật hiểu biết không khoa học, còn giáo dục chân thật là hiểu biết khoa học. Do vậy cần giáo dục chân thật cho con người; không giáo dục chân thật thì con người mê muội, không tỉnh thức để bảo vệ trái đất và môi trường sống của chính mình đang bị mất dần.

2) Tâm linh:

Tính chất cá nhân người không chân thật, không là tâm linh; bản chất nhóm người chưa chân thật, chưa là tâm linh; thực chất cộng đồng người chân thật là tâm linh. Theo đó, tâm linh là loài người sống chân thật với nhau, loài người không chân thật thì không có tâm linh; tâm linh là khoa học cuộc sống con người, con người không có khoa học thì không có tâm linh; con người chân thật thì có khoa học tâm linh, con người không chân thật không có khoa học tâm linh; con người tâm linh là con người phát triển, con người không tâm linh con người không phát triển. Nói cách khác, khoa học là tâm linh – tâm linh khoa học; tâm linh là khoa học – khoa học tâm linh; có tâm linh-chân thật những người đã khuất, có tâm linh-chân thật những người đang sống; có tâm linh-chân thật là Phật, thiếu tâm linh-chân thật không là Phật; khoa học tâm linh là tu chân thật, khoa học không tâm linh là tu không chân thật – giả tu; con người tâm linh là con đường tâm linh – tức “con đường phát triển đạo Phật” [10]; có ý thức tâm linh hay văn hoá tâm linh, chứ không có ý thức vật chất, cũng không có “văn hoá vật chất” hay “văn minh vật chất” [11]; khoa học tâm linh là hiện thực-đúng, khoa học không tâm linh là tương lai-sai, tức không có “chủ nghĩa xã hội tương lai” [12], hay không có “tương lai của chủ nghĩa cộng sản”như nhiều người lãnh đạo tưởng tượng ra [13].

3) Kinh tế thị trường:

Tính chất người kinh doanh không chân thật, không có kinh tế thị trường phát triển; bản chất người sản xuất chưa chân thật, chưa có kinh tế thị trường phát triển; thực chất người sản xuất, kinh doanh, dịch vụ chân thật, có kinh tế thị trường phát triển – tức sản xuất kinh doanh dịch vụ bảo đảm môi trường sống, công bằng bình đẳng công lý cho con người. Theo đó, kinh tế thị trường là loài người sản xuất, kinh doanh dịch vụ chân thật trong cộng đồng; loài người chân thật là có kinh tế thị trường phát triển, loài người không chân thật không có kinh tế thị trường phát triển.Nói cách khác, kinh tế thị trường khoa học là phát triển, kinh tế thị trường không khoa học không phát triển; kinh tế thị trường chân thật thì phát triển, kinh tế thị trường không chân thật thì không phát triển. Chẳng hạn, có con người chân thật là kinh doanh phát triển, con người không chân thật kinh doanh không phát triển; con người chân thật là dịch vụ phát triển, con người không chân thật dịch vụ không phát triển; “Kinh tế Thị trường Xã hội” thì phát triển [14], “kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa” thì không phát triển [15]. Trong nền kinh tế thị trường, thiếu kinh tế chân thật thiếu kinh tế tri thức, kinh tế chân thật là “kinh tế tri thức” [16]; kinh tế chân thật lành mạnh phát triển, “kinh tế số” có tăng trưởng nhưng không phát triển [17]; kinh tế quốc gia chân thật phát triển, “kinh tế nhà nước” không chân thật không phát triển [18]; doanh nghiệp dân doanh chân thật phát triển, “doanh nghiệp nhà nước” không chân thật không phát triển [19].

4) Con đường:

Tính chất người nghiên cứu không khoa học, không hiểu biết tri thức con đường phát triển; bản chất người nghiên cứu chưa khoa học, chưa hiểu biết tri thức con đường phát triển; thực chất nghiên cứu khoa học, người hiểu biết tri thức con đường phát triển. Theo đó, con đường là tri thức khoa học phát triển; người nghiên cứu khoa học hiểu biết con đường phát triển, người nghiên cứu không khoa học không hiểu biết con đường phát triển; con người chân thật là con đường phát triển; con đường khoa học cũng là con đường phát triển. Chẳng hạn, sự thật là con đường xã hội phát triển, không thật là con đường “chủ nghĩa xã hội đặc sắc” không phát triển [20]; con đường xã hội phát triển là khoa học, còn con đường “xã hội chủ nghĩa” – “con đường đi lên chủ nghĩa xã hội” là không khoa học [21]; con đường khoa học là con đường chân thật, con đường không khoa học là “con đường bạo lực cách mạng” không chân thật [22]; con người chân thật có con đường hoà giải, con người thiếu chân thật thiếu con đường hoà giải; “con đường cứu nước” (con đường cách mạng vô sản) không khoa học [23], con đường cứu người (con đường cách mạng dân chủ phát triển) là khoa học; con đường chân thật là đường lối của dân (cộng đồng), con đường không chân thật là “đường lối của Đảng” (nhóm) [24]; con đường khoa học là con đường tự do, con đường thiếu khoa học là con đường nô lệ – tức con đường “dẫn đến nô lệ” (đường trở về làm nô lệ) [25]; con đường khoa học là “con đường của vũ trụ” [26], con đường không khoa học là con đường không của vũ trụ – tức không có con đường sự sống ngoài vũ trụ, hay loài người không có cội nguồn sự sống.

5) Chủ nghĩa:

Tính chất người nghiên cứu không chân thật, không khoa học là chủ nghĩa; bản chất người nghiên cứu chưa chân thật, chưa khoa học cũng là chủ nghĩa; thực chất người nghiên cứu chân thật, khoa học không là chủ nghĩa. Theo đó, chủ nghĩa là không chân thật của con người; người nghiên cứu khoa học không theo chủ nghĩa, người nghiên cứu không khoa học thì theo chủ nghĩa; giống-không chủ nghĩa là xã hội loài người, khác-chủ nghĩa là xã hội loài vật, kiểu “xã hội cộng sản chủ nghĩa” – xã hội “phát triển cao hơn và khác về chất so với hình thái kinh tế – xã hội tư bản chủ nghĩa” như có người nghiên cứu ấu trĩ nêu ra [27]; chủ nghĩa là loài người thiên lệch không phát triển, không chủ nghĩa là loài người không thiên lệch – loài người phát triển; con người chân thật là không theo chủ nghĩa, còn con người không chân thật thì theo chủ nghĩa. Chẳng hạn, cá thể chân thật không có chủ nghĩa cá nhân, cá thể không chân thật có chủ nghĩa cá nhân, kiểu như có “chủ nghĩa Trump” [28]; tập thể chân thật không có chủ nghĩa nhóm, tập thể không chân thật có chủ nghĩa nhóm, dạng như có “chủ nghĩa Mác – Lênin” [29], hay có “lợi ích nhóm” (nhóm lợi ích) [30]; xã hội khoa học có xã hội không chủ nghĩa, xã hội không khoa học có “xã hội xã hội chủ nghĩa” – “chủ nghĩa xã hội” [31]; người không chân thật có “chủ nghĩa yêu nước” [32], người chân thật không có chủ nghĩa yêu nước, mà chỉ có người yêu nước yêu người. Tức là có xã hội khoa học không chủ nghĩa, chứ không có “chủ nghĩa xã hội khoa học” [33]; có giáo dục cả yêu nước và yêu người, chứ không phải “giáo dục chủ nghĩa yêu nước” như những người lãnh đạo giáo điều nêu ra [34].Do vậy, cần cùng nhau loại bỏ các tư tưởng chủ nghĩa, như: chủ nghĩa tư bản, cá nhân, nhóm, tập thể, thực dân, phát xít, xã hội, cộng sản, bá quyền, hay “chủ nghĩa dân tộc Nga kiểu mới” [35], v.v..; bởi chúng dẫn đến chạy đua vũ trang, “răn đe hạt nhân chiến lược”, sở hữu “lực lượng hạt nhân chiến lược” – vũ khí đe doạ nhau trái với khoa học [36], trái với hoà bình phát triển của loài người.

6) Quân đội:

Tính chất cá nhân con người không chân thật, không là quân đội phát triển; bản chất nhóm người chưa chân thật, chưa là quân đội phát triển; thực chất cộng đồng người chân thật, là quân đội phát triển. Điều đó có nghĩa, quân đội là con người chân thật phát triển; con người không chân thật quân đội không phát triển; con người chân thật là quân đội phát triển; quân đội chân thật là quân đội phát triển; quân đội không chân thật là người gây nội chiến, kẻ đi xâm lược như đế quốc thực dân hay bá quyền. Chẳng hạn, quân đội giúp loài người là quân đội phát triển; quân đội hại loài người là quân đội không phát triển, như “quân đội thực dân Pháp” xâm lược Việt Nam trước đây; quân đội có khoa học là quân đội phát triển, không có khoa học thì quân đội không phát triển; quân đội chân thật đứng ngoài chính trị không theo đảng phái, còn quân đội không chân thật thì theo đảng phái, trở thành “sản phẩm của đấu tranh giai cấp” [37]; quân đội chân thật là con người nhân văn – con người xã hội phát triển, quân đội bạo lực là con người không nhân văn, hay “con người xã hội chủ nghĩa” không phát triển [38]; “Lễ duyệt binh” là không chân thật phát triển khoa học [39], không duyệt binh là chân thật phát triển khoa học; quân đội không phát triển là còn chiến tranh, quân đội phát triển là có hoà bình thực sự, hay có quốc thái dân an. Tức cần xây dựng “quân đội phát triển” [40], chứ không thể xây dựng “Quân đội nhân dân cách mạng” [41], hay không thể xây dựng “quân đội bách chiến bách thắng … quân đội tiến lên hiện đại” – quân đội quan liêu tham nhũng không phát triển [42].

7) Lá cờ:

Tính chất không thật, lá cờ nước không chân thật không khoa học, không văn hoá không phát triển; bản chất chưa thật, lá cờ người chưa chân thật chưa khoa học, chưa văn hoá chưa phát triển; thực chất sự thật, lá cờ người chân thật khoa học, văn hoá phát triển. Theo đó, lá cờ biểu hiện sự chân thật của con người trong quốc gia; lá cờ chân thật là khoa học phát triển, lá cờ không chân thật khoa học không phát triển; lá cờ chân thật là đất nước văn hoá, lá cờ không chân thật đất nước không văn hoá. Chẳng hạn, “lá cờ chiến thắng” là nước thiếu văn hoá [43], lá cờ hoà bình là nước có văn hoá; con người chân thật lá cờ phát triển, con người không chân thật lá cờ không phát triển; lá cờ màu xanh “tượng trưng cho hòa bình đối lập với màu đỏ, tượng trưng cho chiến tranh” [44]; lá cờ hoà bình là khoa học phát triển, “lá cờ quyết thắng” thì khoa học không phát triển [45], bởi vì, quyết thắng chính là sức sống không khoa học, còn quyết hoà bình là cuộc sống khoa học.

8) Quốc gia:

Tính chất cá nhân người không chân thật, không giác ngộ quốc gia phát triển; bản chất nhóm người chưa chân thật, chưa giác ngộ quốc gia phát triển; thực chất cộng đồng người chân thật, giác ngộ quốc gia phát triển hay “quốc gia tạo sự phát triển” – tức quốc gia tạo ra môi trường sống trong lành, công bằng bình đẳng công lý cho con người [46]. Theo đó, quốc gia là cộng đồng người chân thật phát triển; quốc gia chân thật là quốc gia phát triển, quốc gia không chân thật thì không phát triển; quốc gia có khoa học là phát triển, quốc gia không khoa học không phát triển. Chẳng hạn, chính phủ làm việc có khoa học, hay chính phủ làm việc chân thật là phát triển, chính phủ làm việc thiếu khoa học thiếu phát triển; nước có con người chân thật là phát triển, nước không có con người chân thật không phát triển; người phản động quốc gia không phát triển, người không phản động thì quốc gia phát triển; người chân thật giác ngộ là nước phát triển, người không chân thật giác ngộ là nước không phát triển; quốc gia chân thật có khoa học luật, quốc gia thiếu chân thật thì thiếu khoa học luật, tức không có luật học, hay không có pháp luật của dân, mà chỉ có pháp luật của nhóm lợi ích; quốc gia chân thật có pháp luật phát triển, quốc gia không chân thật pháp luật không phát triển. Nói cách khác, pháp luật là của nước-quốc gia, chứ không có “pháp luật trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa” [47], cũng không có “pháp luật của Nhà nước” như các văn kiện của Đảng Chính phủ nêu ra [48].

Hạn chế, khuyến cáo hiểu biết đúng đắn khoa và học

Hiện nay, giới nghiên cứu không hiểu đúng đắn khoa và học. Không hiểu đúng đắn khoa và học là không hiểu thực chất khái niệm, như: không hiểu khoa học nghiên cứu, lịch sử, xã hội hay con người. Chẳng hạn, khi phân tích nghiên cứu, giới nghiên cứu chỉ hiểu hình thức mục tiêu nghiên cứu không khoa học, nội dung phương pháp nghiên cứu chưa khoa học, chứ không hiểu nguyên lý nguyên tắc nghiên cứu khoa học; khi phân tích lịch sử, giới nghiên cứu chỉ nhìn tính chất không chân thật lịch sử, bản chất chưa chân thật lịch sử, chứ không nhìn thực chất chân thật lịch sử; khi phân tích xã hội, giới nghiên cứu chỉ nhìn tính chất không chân thật xã hội, bản chất chưa chân thật xã hội, chứ không nhìn thực chất chân thật xã hội; hay khi phân tích con người, giới nghiên cứu chỉ nhìn tính chất không chân thật con người, bản chất chưa chân thật con người, chứ không nhìn thực chất chân thật con người – con người chân thật. Tức giới nghiên cứu không hiểu rõ tính chất, bản chất, thực chất chân thật các khoa học trong quốc gia, xã hội loài người.

Trong Bách khoa toàn thư mở (Wikipedia), khoa học chỉ được hiểu chung chung, không cụ thể là “một hệ thống kiến thức về những định luật, cấu trúc và cách vận hành của thế giới tự nhiên, được đúc kết qua từng giai đoạn lịch sử thông qua việc quan sát, mô tả, đo đạc, thực nghiệm, phát triển lý thuyết bằng các phương pháp khoa học” [49]; còn trong Từ điển Tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học (2005), khoa học cũng được hiểu chung chung là hệ thống “tri thức tích luỹ trong quá trình lịch sử và được thực tiễn chứng minh, phản ánh những quy luật khách quan của thế giới bên ngoài cũng như của hoạt động tinh thần của con người, giúp con người có khả năng cải tạo thế giới hiện thực”, chứ không nhìn nhận cụ thể là cộng đồng người chân thật. Tức giới nghiên cứu học thuật không hiểu rằng, loài người chân thật là khoa học, loài người không chân thật không là khoa học; loài người khoa học là chân thật, loài người chân thật là khoa học. Nói cách khác, chân thật là khoa học – khoa học là chân thật; khoa học là sự thật – sự thật là khoa học; khoa và học là sự thật – sự thật là khoa và học; v.v…

Từ sự phân tích và thực tế nêu trên,tác giả khuyến cáo rằng, cần phải hiểu biết đúng đắn khoa và học. Bởi vì, không hiểu khoa và học là loài người khác nhau; hiểu khoa và học là loài người giống nhau – tức loài người cùng một giống nòi cần yêu nhau, loài người giống nhau theo quy luật khách quan, hay loài người có cội nguồn từ “trái đất tự quay vòng xung quanh nó và quay xung quanh mặt trời” một cách cân đối cân bằng hài hoà phát triển [50]. Không hiểu khoa và học là loài người u mê, không hiểu biết phát triển hay không hiểu biết nguồn gốc của chính mình.Nói cách khác, loài người cần hiểu biết khoa và học; hiểu khoa và học là hiểu được khoa học, hiểu được mọi khái niệm như đã nêu trên. Khoa và học biểu hiện các mặt như sau: tính chất học không chân thật, bản chất khoa chưa chân thật, thực chất khoa học chân thật, dạng mô hình: bản chất khoa chưa chân thật – thực chất khoa học chân thật – tính chất học không chân thật. Điều đó có nghĩa, để hiểu biết đúng đắn khoa và học, giới nghiên cứu cần hiểu rõ khoa học chân thật; không hiểu khoa học chân thật không hiểu biết đúng đắn khoa học.

Kết luận

Khoa học là chân thật phát triển các loài, các ngành nghề trong xã hội loài người; tức con người chân thật có các khoa học, như: khoa học giáo dục, tâm linh, công nghệ, kinh tế thị trường, con đường, quân đội, lá cờ hay quốc gia phát triển. Không có khoa học là óc con người u mê, không tìm ra con đường phát triển – tức con đường của vũ trụ hay đạo vũ trụ.

Hiện nay, khoa học không được loài người hiểu đúng; giới học thuật cũng không rõ tính chất, bản chất, thực chất các khái niệm khoa học; như không hiểu biết rõ khoa học kinh tế, xã hội, chính trị, ngoại giao, quốc phòng hay an ninh. Hạn chế này làm xã hội còn nhiều lừa dối, đối nghịch xung khắc với nhau; dẫn đến bạo lực giữa người với người, nội chiến và chiến tranh chưa có hồi kết; người dân chân thật bị biến thành người nô lệ; khoa học công nghệ, tự nhiên, xã hội, con người thiếu phát triển. Do đó, để khoa học đem lại văn minh cho con người, đất nước phát triển bền vững, giới nghiên cứu cần hiểu biết đúng đắn khoa và học.

./.

Ngày 09/05/2025, Nguyễn Hữu Đổng

Trở về trang chủ

Xem thêm những bài biên khảo của Nguyễn Hữu Đổng

………………………

Tài liệu trích dẫn:

[1] https://thanhnien.vn/the-nhan-sinh-va-su-tien-hoa-cua-tri-thuc-185230906111553477.htm

[2] https://www.qdnd.vn/chinh-tri/cac-van-de/tinh-nhan-van-cao-ca-cua-hoc-thuyet-cac-mac-693466

[3] https://diendankhaiphong.org/ukraine-nga-va-van-de-duc-phan-2/

[4] http://tapchiqptd.vn/Sites/print.aspx?newid=19773

[5] https://tiasang.com.vn/khoa-hoc-cong-nghe/con-duong-khoa-hoc-29778/

[6] https://vov.vn/the-gioi/ho-so/vi-sao-ong-trump-dac-cu-tong-thong-my-2024-chien-thang-ap-dao-ba-harris-post1133592.vov

[7] https://mod.gov.vn/vn/chi-tiet/sa-ttsk/sa-tt-qpan/phat-trien-khoa-hoc-quan-su-dong-luc-yeu-cau-tat-yeu-de-xay-dung-quan-doi-tien-len-hien-dai

[8] https://hochiminh.nhandan.vn/tiep-tuc-nang-cao-giac-ngo-xa-hoi-chu-nghia-cho-xa-vien-mot-cong-tac-quan-trong-de-cung-co-hop-tac-xa-san-xuat-nong-nghiep-316.html 

[9] https://giaoduc.net.vn/triet-ly-giao-duc-viet-nam-duoc-the-hien-the-nao-trong-luat-giao-duc-sua-doi-post199835.gd

[10] https://diendankhaiphong.org/nguon-goc-dao-phat-nhin-tu-van-hoa/

[11] https://znews.vn/dien-ngon-van-hoa-tu-goc-nhin-vat-chat-post1355923.html

[12] https://nhandan.vn/con-duong-tien-len-chu-nghia-xa-hoi-trong-giai-doan-moi-post665165.html

[13] https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/tin-tieu-diem/-/asset_publisher/s5L7xhQiJeKe/content/phat-bieu-cua-tong-bi-thu-tai-dai-hoi-ix-hoi-lien-hiep-thanh-nien-viet-nam

[14] https://diendankhaiphong.org/chinh-sach-kinh-te-tay-duc-sau-1945/

[15] https://www.quanlynhanuoc.vn/2024/06/04/mo-hinh-kinh-te-thi-truong-dinh-huong-xa-hoi-chu-nghia-o-viet-nam-su-phat-trien-nhan-thuc-va-du-bao-xu-huong-phat-trien/

[16] https://vanhoavaphattrien.vn/kinh-te-tri-thuc-nhin-tu-van-hoa-a23697.html

[17] https://baochinhphu.vn/kinh-te-so-viet-nam-tang-truong-nhanh-nhat-khu-vuc-102250206152332651.htm

[18] https://doanhnghiepvn.vn/kinh-te/chinh-sach/kinh-te-nha-nuoc-yeu-to-trong-yeu-cua-dinh-huong-xa-hoi-chu-nghia/20240710101059612

[19] https://vneconomy.vn/thu-tuong-yeu-cau-doanh-nghiep-nha-nuoc-tien-phong-trong-6-linh-vuc-chu-chot.htm

[20] https://vtv.vn/the-gioi/tu-tuong-chu-nghia-xa-hoi-dac-sac-trung-quoc-thoi-dai-moi

[21] https://nhandan.vn/khang-dinh-con-duong-di-len-chu-nghia-xa-hoi-o-viet-nam-post794927.html

[22] http://m.tapchiqptd.vn/vi/tim-hieu-truyen-thong-quan-su/tiep-tuc-con-duong-bao-luc-cach-mang-sau-hiep-dinh-pa-ri-tu-chu-truong-cua-dang-den-hien-t-12865.html

[23], [31]https://www.qdnd.vn/ky-niem-110-nam-ngay-bac-ho-ra-di-tim-duong-cuu-nuoc/hanh-trinh-lich-su/con-duong-cuu-nuoc-cua-nguyen-ai-quoc-va-gia-tri-doi-voi-tien-trinh-cach-mang-viet-nam-661660

[24], [25] https://suckhoedoisong.vn/uy-ban-kiem-tra-trung-uong-vi-pham-khuyet-diem-cua-dong-chi-chu-hao-rat-nghiem-trong-169150371.htm

[26], [50] https://vanhoavaphattrien.vn/giai-ma-bi-an-chu-so-tu-nhien-su-song-luat-phat-trien-a16619.html

[27] https://www.qdnd.vn/quan-doi-tien-len-hien-dai/xay-dung-quan-doi-vung-manh-ve-chinh-tri-la-van-de-xuyen-suot-tien-de-de-quan-doi-tien-len-hien-dai-658450

[28] https://nghiencuuchienluoc.org/nguon-goc-va-tuong-lai-cua-chu-nghia-trump/

[29] https://nhandan.vn/chu-nghia-mac-lenin-la-nen-tang-tu-tuong-cua-dang-post751080.html

[30] https://quochoi.vn/pages/tim-kiem.aspx?ItemID=66473

[32] https://laodong.vn/lao-dong-cuoi-tuan/chu-nghia-yeu-nuoc-thoi-ky-cong-nghiep-hoa-hien-dai-hoa-o-viet-nam-1202564.ldo

[33] https://thanhnienviet.vn/mot-so-giai-phap-gop-phan-nang-cao-chat-luong-hieu-qua-giang-day-mon-chu-nghia-xa-hoi-khoa-hoc-209240718174068538.htm

[34] https://laodong.vn/dttg/tin-tuc/giao-duc-chu-nghia-yeu-nuoc-cho-nguoi-lao-dong-theo-tu-tuong-ho-chi-minh-1076314.html

[35] https://diendandoanhnghiep.vn/putin-va-chu-nghia-dan-toc-nga-kieu-moi-10063144.html

[36] https://www.qdnd.vn/quan-su-the-gioi/khoa-hoc-quan-su/he-thong-ran-de-hat-nhan-chien-luoc-cua-nga-hoat-dong-nhu-the-nao-804714

[37] http://tapchiqptd.vn/vi/phong-chong-dbhb-tu-dien-bien-tu-chuyen-hoa/khong-co-quan-doi-trung-lap-dung-ngoai-chinh-tri/3884.html.