Trang chủ » Lịch sử » Nghiên cứu Lịch sử » Nghiên cứu Lịch sử thế giới (Trang 4)
Category Archives: Nghiên cứu Lịch sử thế giới
Đọc “Thời đại của những thái cực” – Phần V và hết
“Thế kỷ XX ngắn” của Eric J. Hobsbawm – Phần V
Tác giả: Nguyễn Quang
Biên dịch: Kiến Văn
Với những nền kinh tế uể oải, yếu ớt, các nước xã hội chủ nghĩa đã phải đi từ đoạn tuyệt này tới đoạn tuyệt khác, nhiều khi rất cơ bản, đối với quá khứ, và như chúng ta biết, quá trình ấy cứ tiếp diễn cho tới ngày sụp đổ. Sự sụp đổ ấy đã kết thúc Thế kỉ ngắn, cũng như cuộc Thế chiến thứ nhất đã khai mạc nó.
Đọc “Thời đại của những thái cực” – phần IV
“Thế kỷ XX ngắn”, Eric J. Hobsbawm – Phần IV
Tác giả: Nguyễn Quang
Người dịch: Kiến Văn
Chẳng lẽ các con “ rồng ” chỉ là những con thằn lằn ? Sau cuộc khủng hoảng châu Á năm 1997 (…) nhiều nhà bình luận, hôm qua còn ca ngợi hết lời, hôm nay hốt hoảng trước sự “dễ vỡ”(…) Sự bi quan quá mức của ngày hôm nay cũng lố bịch như sự lạc quan quá mức của ngày hôm qua. Thế kỉ XXI có phải là thế kỉ của “rồng” và “cọp” không, điều đó chỉ tương lai mới có thể trả lời…
Bi hài kịch Afghanistan – Chúng ta học được gì?
Tác giả: Tôn Thất Thông
Có độc giả yêu cầu chúng tôi viết một bài phân tích tường tận về lịch sử A Phú Hãn (Afghanistan). Đề tài này rất hay nhưng cũng khá phức tạp, chúng tôi chưa phân công được người nào sẽ phụ trách. Thay vào đó, vì tính thời sự còn nóng hổi, xin ghi lại và thử phân tích vài mốc lịch sử quan trọng để quí độc giả tham khảo, hy vọng cũng lý giải được phần nào nguyên ủy của những biến động vừa qua. Một vài ý ở phần kết có thể tham khảo thêm để chiêm nghiệm về những chuyện liên quan đến Việt Nam.
Đọc “Thời đại của những thái cực” phần III
Thế Kỷ XX ngắn – Eric J. Hobsbawm
Tác giả: Nguyễn Quang
Biên dịch: Kiến Văn
…giai cấp “ vô sản ” ở các nước công nghiệp, thành phần mà các nhà cách mạng chuyên nghiệp hay những thanh niên say sưa nhiệt huyết của phong trào tháng 5-1968 trông cậy vào để “ đấu tranh này là trận cuối cùng ” đã hoà tan vào sự phồn vinh của Thời đại Hoàng kim mất rồi…
Đọc “Thời đại của những thái cực” Phần II
Thế Kỷ XX ngắn – Eric J. Hobsbawm
Tác giả: Nguyễn Quang
Biên dịch: Kiến Văn
Không thể hiểu được chủ nghĩa phatxit nếu trước tiên ta không liên hệ nó với một khuynh hướng cố hữu của phái hữu bảo thủ là phái, ngay từ đầu, đã chống lại triết học ánh sáng…
Đọc “Thời đại của những thái cực” – Phần I
Thời đại của những thái cực – Thế kỷ XX ngắn (1914-1991) của Eric J. Hobsbawm[1]
Tác giả: Nguyễn Quang
Biên dịch: Kiến Văn
Thế kỉ XX quả là thái cực trong mọi lãnh vực. Thái cực trong sáng tạo và tàn phá. Trong hưng thịnh và suy đồi của đạo lí, trong tiến bộ của tri thức cũng như trong sự lan truyền của mông muội, trong sản xuất của cải cũng như trong bất công của sự phân phối…
Thời đại khai sáng và cách mạng kinh tế (P3)
Adam Smith đặt nền móng cho kinh tế học cổ điển
Tác giả: Tôn Thất Thông
Người ta có thể nói về Adam Smith mà không sợ bị phản đối, rằng với một tác phẩm duy nhất, người Tô Cách Lan cô đơn này đã đóng góp cho phúc lợi loài người nhiều hơn tất cả những lãnh đạo quốc gia và những nhà lập pháp tên tuổi mà lịch sử đã ghi nhận trước đây (Sử gia Anh Henry Thomas Buckle).
Thời đại khai sáng và cách mạng kinh tế (P2)
(II) Bước đường dẫn đến chủ nghĩa tự do
Tác giả: Tôn Thất Thông
Giới thiệu: Trong phần 1 (xem ở đây), chúng ta đã lướt qua lịch sử kinh tế châu Âu, từ tình trạng hoạt động kinh tế hỗn loạn thiếu đường lối, bước qua học thuyết trọng thương suốt một thời gian dài và sau cùng được thay thế bởi tư tưởng trọng nông. Mặc dù học thuyết trọng nông không tồn tại lâu, nhưng những nguyên lý căn bản của nó đã tạo ra những xung lực đầu tiên thôi thúc việc thiết lập chính sách kinh tế mà sau này chúng ta gọi là kinh tế thị trường tự do. Bước chuyển tiếp đó được vị học giả người Tô Cách Lan thiết kế và hoàn tất, mở đầu cho một thời kỳ phát triển mới khi loài người bước vào kỷ nguyên công nghiệp.
Thời đại khai sáng và cách mạng kinh tế (P1)
(I) Từ học thuyết trọng thương đến trọng nông
Tác giả: Tôn Thất Thông
Kể từ thế kỷ 16, sau khi đế chế Hồi giáo Ottoman thâu tóm vùng Ả Rập và Đông Âu, nhất là sau khi các chuyến tàu thám hiểm liên lục địa tiến hành thành công và khám phá nhiều vùng đất mới, hoạt động thương mại châu Âu chuyển trọng điểm từ Ý và khu vực Địa Trung Hải sang các nước nằm bên bờ Đại Tây Dương, nhộn nhịp nhất trước hết là Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha và sau đó vài thập kỷ là Anh, Pháp, Hà Lan và Bỉ…
Thăng trầm của Maya – Bài học về môi trường (P3)
Những nguyên nhân dẫn đến sự suy tàn
Tác giả: Tôn Thất Thông
Tóm tắt: Trong phần một (xem ở đây, có kèm video), chúng ta đã có một cái nhìn sơ lược về lịch sử thăng trầm của Maya. Phần hai (xem ở đây) trình bày vài thành quả khoa học dựa theo những ghi chép trong bốn cuốn sách xếp (codices) duy nhất còn tồn tại. Phần ba, cũng là phần cuối khảo sát tiến trình thăng trầm của lịch sử Maya qua các thời kỳ, và căn cứ vào các tài liệu khảo cổ về sau, chúng ta thử xem đâu là nguyên nhân sâu xa dẫn đến sự suy tàn bí ẩn của một nền văn hóa cao với sức sống mãnh liệt của người dân. Tất nhiên là không đầy đủ, nhưng chúng tôi sẽ chú trọng đến những nguyên nhân nào mà lịch sử Maya có thể cung cấp những bài học hữu ích cho thế hệ chúng ta và con cháu về sau.
Diễn Đàn Khai Phóng 