Tác giả: Donna Bowater
Người dịch: Phạm Hải Hồ 

Phát hiện thư Albert Einstein viết cách đây 65 năm tại một trường học ở Brazil.

Có tin lá thư được khám phá trong két sắt đặt tại một trường học ở Porto Alegre thuộc miền nam nước Brazil

Photo: Glasshouse Images / Alamy

Một lá thư Albert Einstein viết cách đây gần 65 năm đã được khám phá trong két sắt đặt tại một trường học Brazil.

Thư đánh máy đề ngày 24 tháng sáu 1951, với chữ ký của nhà vật lý, gửi học sinh trường Anchieta thuộc dòng Tên [1] ở  thành phố Porto Alegre.

Lời thư viết bằng tiếng Đức [2]: “Ai tìm thấy niềm vui trong sự hiểu biết thì đã có một người bạn gắn bó suốt đời và chẳng bao giờ sai lầm cả. Tư duy đối với con người giống như khả năng bay đối với loài chim. Nhưng cháu đừng theo gương con gà nếu có thể trở thành sơn ca nhé.”

Bức thư ngắn được thẩm định bởi một chuyên gia pháp lý và thư bút học. Người này đã nhận thấy chữ ký phù hợp với những mẫu bút tích được chính thức công nhận của Einstein, hệ thống truyền thông đại chúng ở địa phương tường thuật như thế.

Nhà trường cho biết lá thư  ấy được gửi đến cơ sở dòng Tên theo yêu cầu của linh mục Gaspar Dutra, người đã sống ở Hoa Kỳ và gặp Einstein tại thành phố New York. Sau đó, vị tu sĩ này mang lá thư đi Porto Alegre và giữ nó trong két sắt khóa kín của nhà trường.

Thầy giáo Dario Schneider phát biểu trong trang web tin tức G1: “Đó thực sự là một thông điệp ông dành cho học sinh trường Anchieta để khích lệ họ cố gắng đạt tới sự hiểu biết, bởi vì ông là một nhân vật khác thường trong lĩnh vực khoa học. Và chúng tôi, với tư cách là những nhà giáo muốn thúc đẩy việc ấy.”

[…]

João Claudio Rhoden, hiệu trưởng trường học nói: “Người bận tâm về thuyết Tương đối và những vấn đề khác đã viết cho những thiếu niên ở một thành phố mà có lẽ ông không bao giờ tưởng tượng là nó tồn tại.”

“Tài liệu này có giá trị rất lớn và cũng có thể có giá trị lịch sử hay thương mại, trong thông điệp ấy, trong vật lưu niệm mà ông đã tặng cho các học sinh ấy.”

Chú thích của người dịch:

[1] Dòng Tên hay Dòng Chúa Giêsu là một dòng tu lớn của Công giáo, thành lập năm 1535, hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực giáo dục, nhất là ở châu Á, châu Phi và châu Mỹ. Hiện có mặt ở trên 100 nước. Năm 1625 giáo sĩ Alexandre de Rhodes (Đác Lộ) cùng bốn giáo sĩ Dòng Tên khác vào Hội An và bắt đầu truyền giáo ở Đàng Trong, rồi từ năm 1626 cả ở Đàng Ngoài. Năm 1651, giáo sĩ Đắc Lộ cho ra đời quyển từ điển Việt – Bồ Đào Nha – Latin (Dictionarium Annamaticum Lusitanum et Latinum) được xem là khởi đầu của việc truyền bá chữ Quốc ngữ.

[2] Đoạn thư này đặt ra ba câu hỏi nhỏ: Vì sao Einstein viết cho học sinh Brasil bằng tiếng Đức? Vì sao ông dùng cách xưng hô ở ngôi thứ hai số ít khi viết cho nhiều học sinh? Và vì sao ông dùng từ Đức “Studenten” khi viết cho học sinh? (Xem câu cuối trong lá thư: “Für die Studenten von Anchieta College, Brasilien.”)

Nguồn: Bowater Donna, “A 65-year-old letter written by Albert Einstein found in Brazil school”, The Telegraph, 22 May 2015.

Hoặc xem thông báo của trường Colégio Anchieta bằng tiếng Portugal:
http://www.colegioanchieta.g12.br/colegio-anchieta-resgata-mensagem-de-einstein-aos-anchietanos/