Karl Marx: Cuộc đời của thế kỷ 19
Tựa sách “Karl Marx: A nineteenth-Century Life” – 648 trang, giá 35$
Tác giả: Jonathan Sperber (Sử gia Lịch sử châu Âu cận đại, GS đại học Missouri)
Tác phẩm đồ sộ này vẽ lại chân dung của một triết gia mà những lý giải xem ra chỉ có giá trị cho xã hội thế kỷ 19. Tác giả cũng vẽ lại chân dung của một cuộc đời thường trực bất ổn định, kinh tế gia đình thiếu hụt phải sống nhờ vào nguồn tài chính của gia đình vợ và người bạn rộng rãi Engels, có lẽ từ đó tâm lý phản kháng và bạo lực là dấu ấn lên tư tưởng hàng ngày của ông. Sinh viên Việt Nam cần đọc tác phẩm này để biết rằng các bạn hàng năm phải học tập một triết gia mà tư tường và tầm nhìn không vượt quá thế kỷ 19 ông đã sống. Các nhà lập kế hoạch kinh tế của Việt Nam lại càng phải đọc để biết rằng chính sách “định hướng XHCN” xác định từ 30 năm nay là mô hình không tưởng của Marx-Lenin và tại sao nó đưa 15 nước đông Âu vào con đường tụt hậu, nhiều nước ở đó bây giờ vẫn còn là loại công dân hạng hai của cộng đồng châu Âu.
Xin mời các bạn đọc bài điểm sách:
Bản dịch tiếng Việt của Duy Đoàn
Nguyên văn tiếng Anh của John Gray đăng trên The New York Review of Books.